Δυο εργαλεία, σχετικά σύγχρονα, για την εξασφάλιση των απαιτήσεων, είναι το Factoring και το Forfaiting, τα οποία είναι σχεδιασμένα για συγκεκριμένους τύπους, μορφές και δραστηριότητες εταιρειών και επιχειρήσεων.
ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ – FACTORING
Το Factoring αποτελεί δέσμη χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, οι οποίες καλύπτουν ανάγκες επιχειρήσεων που πωλούν προϊόντα ή παρέχουν υπηρεσίες με βραχυπρόθεσμη πίστωση σε πελάτες με επαναληπτική αγοραστική συμπεριφορά.
Πρόκειται για τριμερή συνεργασία μεταξύ ενός προμηθευτή, των πελατών του και μιας εταιρείας Factoring που αναλαμβάνει τη διαχείριση, λογιστική παρακολούθηση και είσπραξη των εκδιδομένων από τον προμηθευτή τιμολογίων πώλησης, με παράλληλη χορήγηση προκαταβολών επί της αξίας τους. Παρατηρείται η εταιρεία Factoring να αναλαμβάνει -υπό προϋποθέσεις- και την κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου του προμηθευτή, δηλαδή σε περίπτωση αδυναμίας παροχής του οφειλέτη (πελάτη) τη ζημία επωμίζεται η εταιρεία Factoring.
Τα αναφερθέντα είδη του Factoring υφίστανται λόγω του είδους των αναγκών που καλύπτονται. Έτσι, το Εγχώριο καλύπτει την εγχώρια αγορά, ενώ το Εξαγωγικό και το Εισαγωγικό καλύπτουν ανάγκες στη Διεθνή αγορά.
ΕΓΧΩΡΙΟ FACTORING
Τι προσφέρει:
~ Χρηματοδότηση της επιχείρησης: λόγω του ότι είναι δυνατή η μετατροπή των εισπρακτέων τιμολογίων της σε μετρητά για να αποκτήσει ρευστότητα, όπου της χορηγείται προκαταβολή της τάξης του 80%-85% της αξίας τους.
~ Αξιολόγηση πελατών: η εταιρεία Factoring αξιολογεί την πιστοληπτική ικανότητα της επιχείρησης, τόσο αυτών που έχουν ενταχθεί στο πελατολόγιό της κατά την έναρξη της συμβάσεως όσο και των μεταγενέστερων.
~ Διαχείριση & Λογιστική παρακολούθηση, λόγω του ότι η εταιρεία Factoring αναλαμβάνει:
1. Όλες τις πράξεις διαχείρισης των τιμολογίων, όπως υπενθυμίστικες ενέργειες προς τον οφειλέτη, εξώδικες και δικαστικές ενέργειες. Επιπροσθέτως σε περίπτωση που η επιχείρηση δίδει ειδικές οδηγίες όσον αφορά τον συγκεκριμένο πελάτη η εταιρία Factoring ακολουθεί τις οδηγίες αυτές.
2. Τη λογιστική παρακολούθηση των λογαριασμών του αναλαμβανόμενου πελατολογίου με συνεχή ενημέρωση της επιχείρησης
3. Την είσπραξη των τιμολογίων πώλησης και την αντίστοιχη πίστωση της επιχείρησης
~ Ανάληψη του Πιστωτικού Κινδύνου (with or without recourse), όπου η εταιρία Factoring αναλαμβάνει υπό προϋποθέσεις τον πιστωτικό κίνδυνο και μόνο ως επιπρόσθετο όρο της Συμβάσεως. Ο αναλαμβανόμενος κίνδυνος αφορά την οικονομική αδυναμία του οφειλέτη να καταβάλει την αξία των σχετικών τιμολογίων και όχι την άρνησή του να τα εξοφλήσει λόγω διαφορών που προκύπτουν μεταξύ πωλητή και αγοραστή.
ΕΞΑΓΩΓΙΚΟ FACTORING
Αυτή η μορφή Factoring προσφέρει στην εξαγωγική επιχείρηση αντίστοιχες υπηρεσίες με το εγχώριο. Η εκχώρηση όμως στην εταιρεία Factoring των απαιτήσεων της επιχείρησης έναντι των αγοραστών – εισαγωγέων γίνεται κατά κανόνα χωρίς δικαίωμα επιστροφής στην επιχείρηση των ανείσπρακτων τιμολογίων και επομένως η εταιρεία Factoring αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου τον πιστωτικό κίνδυνο.
Προτείνεται ιδιαίτερα όταν η αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας των αγοραστών, η διαχείριση κινδύνων στο εξωτερικό και η είσπραξη απαιτήσεων απαιτεί πολύπλοκους χειρισμούς από τους οποίου απαλλάσσεται η εξαγωγική επιχείρηση.
Οι παραδοσιακές εξαγωγικές διαδικασίες υποκαθίστανται από την ευέλικτη και αποτελεσματική διαχείριση των εξαγωγών μέσω ανοικτού λογαριασμού που βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα της εξαγωγικής επιχείρησης και συμβάλλει στην επιτυχή διείσδυσή της στη διεθνή αγορά.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ FACTORING
Η επιχείρηση απαλλάσσεται από τις παραδοσιακές διαδικασίες των εισαγωγών και αγοράζει προθεσμιακά με ανοικτό λογαριασμό, γεγονός που της επιτρέπει να βελτιώνει την αγοραστική δύναμή της, τους όρους αγορών και την ανταγωνιστικότητά της.
Νομική θεώρηση της σύμβασης factoring:
Α/ Είναι δημιούργημα της πράξης και επιδιώκει σκοπούς χρηματοδοτικούς, ασφαλιστικούς και διαχειριστικούς.
Β/ Σε άλλες χώρες όπως η Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία κλπ δεν ρυθμίζεται με ειδικό νόμο, αλλά τα ζητήματα εξετάζονται με τις γενικές διατάξεις δικαίου και αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε υπογραφή συμβάσεων με ελληνικές εταιρείες και επιχειρήσεις.
Γ/ Για τη σύναψη της συμβάσεως απαιτείται έγγραφο ως συστατικός τύπος ο οποίος δεν επιβαρύνεται με χαρτόσημο.
Δ/ Συμβάσεις Factoring μπορούν να συνάπτουν μόνο ανώνυμες εταιρίες που έχουν αποκλειστικό σκοπό την διενέργεια των εργασιών αυτών και έχουν συσταθεί κατόπιν ειδικής άδειας της Τράπεζας Ελλάδος που δημοσιεύεται στο οικείο τεύχος της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως
Ε/ Πρόκειται περί μικτού τύπου συμβάσεως και αποτελείται από:
i/ στοιχεία πώλησης απαιτήσεων,
iiι/ παροχής πιστώσεως και εκχώρησης, απαιτήσεων προς εξασφάλιση της πίστωσης,
iii/ σύμβασης έργου λόγω της διαχειριστικής και λογιστικής παρακολούθησης των απαιτήσεων, iv/ ασφαλιστικής ρήτρας κ.α.
ν/ δυνητικά από στοιχεία εκχώρησης απαιτήσεων όταν αυτό συμφωνηθεί.
ΣΤ/ Σημειώνεται ότι ρητά αναφέρεται στο Ν. 1905/90, άρθρο 2 § 5, ότι η σύμβαση Factoring “κατισχύει των τυχόν συμφωνιών μεταξύ προμηθευτή και οφειλέτη περί ανεκχώρητου των μεταξύ τους απαιτήσεων”.
Ζ/ Το άρθρο 3 §3 του Ν. 1905/90, απαγορεύει τη σύναψη περισσοτέρων συμβάσεων πρακτορείας με διαφορετικούς πράκτορες για τις ίδιες απαιτήσεις
Η/ Συνήθης διάρκεια είναι οι 24 μήνες με δυνατότητα σιωπηρής ανανέωσης οπότε καθίσταται αορίστου χρόνου. Βεβαίως λήγει και με καταγγελία των μερών
Πλεονεκτήματα που προσφέρει η σύμβαση:
(α) Η αξιολόγηση από την εταιρεία Factoring της πιστοληπτικής ικανότητας των υφιστάμενων και νέων αγοραστών με αποτέλεσμα να εξυγιαίνεται το πελατολόγιο της εταιρείας ή επιχείρησης και να αυξάνεται η εισπραξιμότητα των σχετικών τιμολογίων (μείωση επιχειρηματικού κινδύνου – επισφαλειών)
(β) Το γεγονός ότι μια εταιρεία Factoring έχει αναλάβει τη διαδικασία ασκεί έμμεση πίεση προς τους πελάτες – οφειλέτες.
(γ) Η ανάθεση της διαχείρισης και λογιστικής παρακολούθησης των εμπορικών απαιτήσεων σε ένα φορέα μειώνει τα λειτουργικά κόστη της επιχείρησης
(δ) Δεν απαιτείται η παροχή πρόσθετων ασφαλειών.
(ε) Η ανάληψη όλων των μορφών κινδύνων (κυρίως του πιστωτικού) από την εταιρεία Factoring διευκολύνει τον οικονομικό σχεδιασμό της επιχείρησης, εγγυάται την ανάπτυξη και βελτιώνει την εικόνα του ισολογισμού της.
ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΠΡΟΕΞΟΦΛΗΣΗ ΑΞΙΟΓΡΑΦΩΝ – FORFAITING
Το Forfaiting αποτελεί ειδικότερη μορφή συμβάσεων πρακτορείας απαιτήσεων, το οποίο κατά τη Νομική του φύση στηρίζεται στη μεταβίβαση απαίτησης όπως και το Factoring, αλλά έχει ιδιομορφίες κυρίως στο ότι η μεταβιβαζόμενη απαίτηση συνήθως ασφαλίζεται και ότι ο Forfaiter (εκδοχέας) αναλαμβάνει εξασφαλιστικά έναντι του προμηθευτή και μία σειρά κινδύνων (εμπορικό, πολιτικό, επιχειρηματικό).
Πρόκειται για μία σύμβαση κατά την οποία ο εξαγωγέας (Forfaitist) πωλεί και εκχωρεί στον Forfaiter εξαγωγική συνήθως μεσοπρόθεσμη ή και μακροπρόθεσμη απαίτηση η οποία καλύπτεται από αξιόγραφα χωρίς ο εκδοχέας (forfaiter) να έχει δικαίωμα αναγωγής κατά του εκχωρητή (εξαγωγέα – forfaitist) στην περίπτωση που δεν ικανοποιηθεί από τον πρώτο- οφειλέτη (εισαγωγέα).
Αυτή η μορφή Συμβάσεως είναι κυρίως εξαγωγική κεφαλαιουχικών αγαθών μακράς οικονομικής ζωής, απευθύνεται σε σημαντικού μεγέθους επιχειρήσεις και αφορά κυρίως απαίτηση. Αντίθετα το Factoring συνήθως αφορά κεφαλαιουχικά αγαθά βραχυπρόθεσμης ή μεσοπρόθεσμης οικονομικής ζωής, δημιουργεί συνήθως διαρκεί ενοχική σχέση και απευθύνεται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Αποτελεί μικτή σύμβαση και διέπεται από τις διατάξεις του ιδίου νόμου με το Factoring (ν. 1905/90 και τις τροποποιήσεις με τον Ν. 2367/95).
Στα προβλήματα που απασχόλησαν τη Νομολογία κυρίως στο Διεθνές Forfaiting είναι ο καθορισμός του εφαρμοστέου Δικαίου στη σύμβαση, όπως επίσης τα ζητήματα ιδιωτικού διεθνούς δικαίου σε αντίθεση με το Lex Mercatoria που μπορεί να ανακύψουν στο χώρο των αξιόγραφων και της εγγυητικής επιστολής.
Συμπερασματικά, για εταιρείες και επιχειρήσεις μεσαίου και μεγάλου μεγέθους, το factoring και το forfaiting αποτελούν αξιόπιστες εναλλακτικές εξασφάλισης των εμπορικών τους απαιτήσεων.
Το Δικηγορικό μας Γραφείο, για περισσότερα από 15 χρόνια εξειδικεύεται στο Εταιρικό και Εμπορικό Δίκαιο. Επικοινωνήστε μαζί μας για να σας συμβουλεύσουμε σχετικά με την εξασφάλιση των απαιτήσεών σας μέσω Factoring και το Forfaiting.