Τα «σήματα φήμης» αποτελούν ιδιαίτερη κατηγορία σημάτων. Για να χαρακτηριστεί δε ένα σήμα “φημισμένο” απαιτείται επαρκής βαθμός γνώσης του από το κοινό το οποίο αυτό αφορά, δηλ. ανάλογα με το διατιθέμενο στο εμπόριο προϊόν ή υπηρεσία, είτε το ευρύ κοινό, είτε ένα πλέον εξειδικευμένο κοινό, π.χ. συγκεκριμένος επαγγελματικός κύκλος, χωρίς παράλληλα να απαιτείται να είναι γνωστό σε συγκεκριμένο ποσοστό του κατ’ αυτόν τον τρόπο προσδιορισμένου κοινού.
Στα σήματα φήμης ο νομοθέτης παρέχει διευρυμένη νομική προστασία πέραν της για τα κοινά διακριτικά γνωρίσματα προβλεπομένης.
Τούτο δε προς τον σκοπό αφενός της αποτροπής του παρασιτικού ανταγωνισμού από τρίτους, πλην του δικαιούχου, συνισταμένου στην εμπορική αξιοποίηση της φήμης του σήματος προς ίδιον, αθέμιτο όφελος, και αφετέρου του κινδύνου υπονόμευσης της ιδιαιτέρας διακριτικής δύναμης.
Χαρακτηριστικά
Η έννοια του των σημάτων αυτών των σήματος φήμης, μη προσδιοριζόμενη από τον νομοθέτη, μπορεί να καθοριστεί με βάση ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια, τα οποία πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά:
- αυξημένος βαθμός καθιέρωσης του σήματος στις συναλλαγές, υπό την έννοια ότι η ανταγωνιστική δύναμη της ένδειξης να εκδηλώνεται σε μεγάλο βαθμό, να έγινε δηλ. γνωστή πέραν από τον σχετικό κύκλο των καταναλωτών,
- η μοναδικότητα του σήματος, υπό την έννοια ότι αυτό δεν έχει φθαρεί, χρησιμοποιούμενο κατά τρόπο ευρύ από τρίτους σε ανόμοια προϊόντα,
- να εμφανίζει το σήμα ορισμένο βαθμό ιδιοτυπίας στην εν γένει εμφάνιση και την εκφραστική του δύναμη,
- να υπάρχει μία ιδιαίτερα θετική εκτίμηση του καταναλωτικού κοινού, αναφορικώς με τα προϊόντα που διακρίνει,
- το σήμα καλύπτει σημαντικό μερίδιο αγοράς, ενώ έχει σημασία και η χρονική διάρκεια της χρησιμοποίησης του,
- έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές επενδύσεις από την επιχείρηση για την προβολή του,
- η γεωγραφική έκταση, εντός της οποίας το σήμα χαίρει φήμης (ΑΠ 1609/2014).
Προστασία
Εάν πρόκειται για σήματα φήμης η χρησιμοποίηση του μεταγενέστερου σήματος είναι απαγορευμένη, εάν θα προσπόριζε στον χρήστη αυτού, χωρίς εύλογη αιτία, αθέμιτο όφελος από το διακριτικό χαρακτήρα ή τη φήμη του προγενέστερου σήματος.
Ειδικά για τα σήματα φήμης δεν είναι απαραίτητο να δημιουργείται κίνδυνος σύγχυσης. Αρκεί ότι η χρήση του θα βλάψει τον διακριτικό χαρακτήρα ή τη φήμη του σήματος φήμης ή θα προσπορίσει χωρίς εύλογη αιτία, αθέμιτο όφελος στον μεταγενέστερο μη δικαιούχο.
Ενόψει της ανωτέρω διευρυμένης νομικής προστασίας του σήματος φήμης, η προστασία του έναντι του κινδύνου της υπόσκαψης, δε συναρτάται οπωσδήποτε από τη διαπίστωση τέτοιου βαθμού ομοιότητας μεταξύ του φημισμένου σήματος και του υπό του μη δικαιούχου χρησιμοποιημένου σημείου, ώστε να υφίσταται κίνδυνος σύγχυσης τους από το ενδιαφερόμενο κοινό.
Αρκεί η ύπαρξη για την προστασία του σήματος φήμης κάποιου βαθμού ομοιότητος μεταξύ των δύο σημάτων, ώστε να είναι δυνατή υπό του καταναλωτικού κοινού συνειρμική διασύνδεση του υπό του μη σηματούχου χρησιμοποιούμενου σημείου και του σήματος φήμης.
Αθέμιτο Όφελος & Βλάβη Σήματος
Αθέμιτο δε όφελος προσπορίζεται ο τρίτος, όταν, χρησιμοποιώντας το ξένο σήμα φήμης, μεταφέρει στα προϊόντα που παράγει ή εμπορεύματα ή υπηρεσίες που προσφέρει την καλή εντύπωση που έχουν για το σήμα οι συναλλαγές, δημιουργώντας την εντύπωση ότι ο δικαιούχος του σήματος φήμης βρίσκεται σε οικονομικό και εν γένει οργανωτικό δεσμό με τον τρίτο ή ότι επεξέτεινε τη δραστηριότητα του και στα προϊόντα ή τις υπηρεσίες του τρίτου και εφόσον αυτός ο (τρίτος) καρπώνεται χωρίς αντάλλαγμα την προσπάθεια του σηματούχου να καθιερώσει το σήμα του στην αγορά.
Βλάβη του διακριτικού χαρακτήρα του σήματος φήμης επέρχεται, κυρίως, όταν αυτό χάνει την ελκτική του δύναμη. Το τελευταίο επέρχεται ακόμη και όταν το διακριτικό γνώρισμα του τρίτου χρησιμοποιείται σε ανόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες (ΕφΑθ 2715/2016).
Έτσι, ακόμη και αν το κοινό στο οποίο απευθύνονται τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες τις οποίες διακρίνει καθένα από τα συγκρουόμενα σημεία είναι ακριβώς το ίδιο ή συμπίπτει σε ορισμένο βαθμό, τα επίμαχα προϊόντα ή οι υπηρεσίες ενδέχεται να είναι τόσο ανόμοια, ώστε το οικείο κοινό να μην ανακαλεί συνειρμικά στη μνήμη του το προγενέστερο σήμα.
Οι παραπάνω διατάξεις αποσκοπούν στην προστασία του καταναλωτικού κοινού από τον κίνδυνο σύγχυσης, αλλά συγχρόνως και του δικαιούχου του σήματος από τον κίνδυνο της εκμετάλλευσης της φήμης του και υπονόμευσης της διακριτικής και διαφημιστικής δύναμης του ονόματος με το οποίο κυκλοφορεί το προϊόν στην αγορά.
Το Δικηγορικό μας Γραφείο, για περισσότερα από 15 χρόνια εξειδικεύεται στο Εταιρικό και Εμπορικό Δίκαιο. Επικοινωνήστε μαζί μας για σας καθοδηγήσουμε και να σας συμβουλεύσουμε σε κάθε θέμα σχετικά με τα σήματα φήμης.