Σύμφωνα με το άρθρο 54 του Ν. 5045/2023 («Περιστολή φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας»), όπως παρατάθηκε με τον Ν. 5079/2023, Αθέμιτη Κερδοφορία υφίσταται όταν το περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα ενός προϊόντος, υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα του ίδιου προϊόντος, προ της 31ης Δεκεμβρίου 2021.

Ειδικότερα, ο παραπάνω νόμος προβλέπει ότι: 

«1. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος και έως την 30ή Ιουνίου 2024, απαγορεύεται η αποκόμιση μικτού κέρδους από την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος ή την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας που είναι απαραίτητη για:

• την υγεία, 
• τη διατροφή, 
• τη διαβίωση, 
• τη μετακίνηση, 
• τη θέρμανση, 
• την παραγωγή ζεστού νερού χρήσεως,
• την ασφάλεια του καταναλωτή, καθώς και 
• από την πώληση σχολικών ειδών και 
• γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, ιδίως πρώτων υλών για την παραγωγή λιπασμάτων, ζωοτροφών, ωμών δημητριακών παντός είδους, αλεύρων, ηλίανθου φυτικών ελαίων, 

όταν το περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα προ της 31ης Δεκεμβρίου 2021»

Αρμόδιες Αρχές και Έλεγχος 

Σύμφωνα με τον παραπάνω νόμο, αρμόδιες αρχές για τη λήψη καταγγελιών και τη διαπίστωση παράβασης αθέμιτης κερδοφορίας ορίζονται:

1. η Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης,
2. η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙ.Μ.Ε.Α.), και
3. οι αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου των Περιφερειών.

Οι παραπάνω Αρχές μπορούν: 

• να έχουν πρόσβαση σε κάθε πληροφορία, δεδομένο και έγγραφο από οιαδήποτε πηγή που διευκολύνει τον έλεγχο οιασδήποτε πιθανολογούμενης παράβασης,
• να διενεργούν έλεγχο, ο οποίος συμπεριλαμβάνει την πρόσβαση σε κάθε χώρο ή μέσο μεταφοράς που χρησιμοποιεί ο προμηθευτής, τον οποίον αφορά ο έλεγχος, ή να παραγγέλλουν ελέγχους που διενεργούνται από άλλες δημόσιες αρχές, προκειμένου να λαμβάνονται, να εξετάζονται και να κατάσχονται στοιχεία, δεδομένα ή έγγραφα που προκύπτουν κατά τη διάρκεια του ελέγχου, ανεξαρτήτως του μέσου αποθήκευσής τους,
• να διατηρούν στην κατοχή τους τα στοιχεία, τα δεδομένα και τα έγγραφα που προκύπτουν κατά τη διεξαγωγή του ελέγχου για όσο χρόνο και στον βαθμό που απαιτείται για την ομαλή διεκπεραίωση του ελέγχου,
• να αναζητούν την παροχή πληροφοριών όσον αφορά στα πραγματικά περιστατικά από κάθε εκπρόσωπο ή μέλος του προσωπικού του προμηθευτή που ελέγχεται, ο οποίος έχει την υποχρέωση να παρέχει πληροφορίες και εξηγήσεις όσον αφορά στα πραγματικά περιστατικά, τα δεδομένα ή τα έγγραφα που σχετίζονται με το αντικείμενο του ελέγχου.

Κυρώσεις

Με απόφαση του αρμοδίου οργάνου της Αρχής Ελέγχου, εις βάρος οποιουδήποτε παραβαίνει τις ανωτέρω απαγορεύσεις και διαπιστώνεται αθέμιτη κερδοφορία, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης, επιβάλλονται σωρευτικά ή διαζευκτικά, κυρώσεις ως εξής:

1. σύσταση, με σκοπό την παύση της παράνομης πρακτικής και τη συμμόρφωση εντός οριζόμενης με την απόφαση αποκλειστικής προθεσμίας, καθώς και την παράλειψή της στο μέλλον,
2. πρόστιμο από 5.000 έως 1.000.000 ευρώ και ανακοίνωση της επωνυμίας του παραβάτη και του επιβληθέντος προστίμου.

Επίσης, μπορούν να επιβληθούν εις βάρος του ελεγχόμενου προσώπου πρόστιμο έως 50.000 ευρώ, εάν αυτό αποκρύψει, παραποιήσει ή δεν προσκομίσει τα στοιχεία που ζητούνται από τις αρμόδιες αρχές ή παρεμποδίσει με οποιονδήποτε τρόπο την άσκηση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων .

Αισχροκέρδεια

Η αισχροκέρδεια τυποποιούνταν στο άρθρο 405 του παλαιού Ποινικού Κώδικα ως εξής:

«Όποιος, σχετικά με άλλες δικαιοπραξίες, …, συνομολογεί ή παίρνει για τον εαυτό του ή για τρίτον περιουσιακά ωφελήματα που υπερβαίνουν την αξία της δικής του παροχής τόσο ώστε ανάλογα με τις ειδικές περιστάσεις να βρίσκονται σε προφανή δυσαναλογία προς αυτήν τιμωρείται, αν το πράττει κατ’ επάγγελμα ή κατά συνήθεια, με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών και με χρηματική ποινή».

Ωστόσο, με την εισαγωγή του νέου ΠΚ (Ν. 4619/2019) το παραπάνω άρθρο καταργήθηκε και η αισχροκέρδεια αποποινικοποιήθηκε.

Το Δικηγορικό μας Γραφείο, για περισσότερα από 15 χρόνια εξειδικεύεται στο Εταιρικό και Εμπορικό Δίκαιο. Επικοινωνήστε μαζί μας για σας καθοδηγήσουμε και να σας συμβουλεύσουμε σε κάθε θέμα σχετικά με την Αισχροκέρδεια και την Αθέμιτη Κερδοφορία.