Η προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων και οι τρόποι κατοχύρωσής τους είναι ένα πολύ συχνό ερώτημα που δεχόμαστε. Ενώ παλαιότερα, μάλιστα, οι ερωτήσεις περιορίζονταν στην προστασία προϊόντων διανοίας σχετικών με το γραπτό λόγο και δευτερευόντως τη μουσική, τα τελευταία χρόνια στις ανωτέρω έχουν προστεθεί οι ερωτήσεις από δημιουργούς λογισμικού, developers, μηχανικούς εφαρμογών και προγραμματιστές που ενδιαφέρονται να προστατεύσουν κώδικες, λογισμικό, web apps κλπ ιδιαίτερα μάλιστα όταν αυτά αναγκαστικά κυκλοφορούν ελεύθερα στο διαδίκτυο.
Συχνότατα, δε, όσοι ρωτούν περιμένουν ως απάντηση για την δυνατότητα κατοχύρωσης του έργου τους μια τυποποιημένη διαδικασία, όπως περίπου η κατοχύρωση ενός εμπορικού σήματος ή της βιομηχανικής ιδιοκτησίας.
Νομοθετικό Πλαίσιο:
Στην Ελλάδα ο νόμος που διέπει τους κανόνες της πνευματικής ιδιοκτησίας και την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων είναι ο Ν. 2121/1993 και η Διεθνής Σύμβαση της Βέρνης (1971) στην οποία συμμετέχει η Ελλάδα έχοντας κυρώσει αυτή με νόμο.
Το άρθρο 6 παρ. 2 του νόμου 2121/93 ορίζει ότι “Τα δικαιώματα αποκτώνται πρωτογενώς χωρίς διατυπώσεις”.
Αυτό σημαίνει ότι καμία διαδικασία δεν απαιτείται αλλά και ότι καμία τυποποιημένη διαδικασία δεν είναι δυνατόν να υπάρξει για την κατοχύρωση πνευματικού έργου. Η αναγνώριση των έργων των δημιουργών, ο “τίτλος” δηλαδή της πνευματικής ιδιοκτησίας, είτε αφορά σε λογογραφία είτε σε μουσική είτε σε προγραμματισμό και κώδικα δεν χρειάζεται καμία σύμπραξη κρατικής ή μη υπηρεσίας για να αποκτηθεί.
Τρόποι Προστασίας:
Μετά τα ανωτέρω, επανέρχεται το ερώτημα για το πως πρακτικά διασφαλίζεται ο δημιουργός ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για επαγγελματία ή ερασιτέχνη, έναντι τυχόν κλοπής της πνευματικής του δημιουργίας. Η απάντηση σε αυτό είναι με διάφορους πρακτικούς τρόπους οι οποίοι είτε δοκιμάστηκαν με τα χρόνια και απέδωσαν είτε εμφανίζονται τελευταία με αξιόλογη δυναμική.
– Παλαιότερα, λόγου χάρη, ακολουθούνταν η λύση της “συστημένης επιστολής” όπου ο δημιουργός αποστέλλει το έργο του μέσω συστημένης επιστολή είτε στον εαυτό του είτε σε τρίτο πρόσωπο της εμπιστοσύνης του, διακρατώντας το φάκελο (κλειστό, φυσικά) και την απόδειξη της αποστολής, έτσι ώστε σε μια τυχόν μελλοντική δικαστική διαμάχη για την ιδιοκτησία του έργου, ο φάκελος παραδίδεται σφραγισμένος στον δικαστή ο οποίος με τον τρόπο αυτό βεβαιώνεται για την ημερομηνία και το περιεχόμενο.
– Μια δεύτερη λύση είναι η πράξη κατάθεσης του πνευματικού έργου ενώπιον συμβολαιογράφου, ο οποίος βεβαιώνει με σφραγίδα δημόσιας αρχής και άρα βεβαίας χρονολογίας το έργο του δημιουργού, έτσι ώστε και πάλι σε μια ενδεχόμενη μελλοντική δικαστική διαμάχη για την ιδιοκτησία του έργου, ο δικαστής να έχει ένα αποδεικτικό μέσο για τη βεβαίωση της ημερομηνία και του περιεχομένου του έργου.
– Μια τρίτη, σύγχρονη, πρακτική για τη βεβαίωση της χρονικής στιγμής δημιουργίας του έργου, πλέον προσφέρει ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ) με την ηλεκτρονική χρονοσήμανση του έργου. Στην περίπτωση αυτή ο δημιουργός υποβάλλει ηλεκτρονικά το έργο στον ΟΠΙ ο οποίος ταυτοποιεί μοναδικά το έργο σε ψηφιακή ή ψηφιοποιημένη μορφή και καταγράφει την ακριβή ημερομηνία και ώρα υποβολής του.
Κρίσιμα ερωτήματα βέβαια παραμένουν αρκετά, όπως πχ πως προστατεύεται ένας προγραμματιστής αν κάποιος αντιγράψει τον κώδικά του, αλλάξει δύο γραμμές και τον παρουσιάσει σαν δικό του; Αυτά όμως δεν είναι ζητήματα διαδικασιών αλλά ουσίας για τα οποία έχει κριθεί ότι εξετάζονται ανά περίπτωση.
Το Δικηγορικό μας Γραφείο, για περισσότερα από 15 χρόνια εξειδικεύεται στο Εταιρικό και Εμπορικό Δίκαιο. Επικοινωνήστε μαζί μας για σας καθοδηγήσουμε και να σας συμβουλεύσουμε σε κάθε θέμα που σχετίζεται με την προστασία της πνευματικής σας δημιουργίας.