Η προσπάθεια αναστροφής του Brain Drain

Είναι κοινός τόπος ότι ένα από τα βασικότερα προβλήματα που άφησε η υπερδεκαετής οικονομική κρίση, είναι η μετανάστευση των παραγωγικότερων τμημάτων του εργατικού και επιστημονικού προσωπικού της χώρας, στο εξωτερικό. Σε μια προσπάθεια αναστροφής του “brain drain” των προηγούμενων ετών, η Βουλή με ευρεία πλειοψηφία θέσπισε ελκυστικά κίνητρα για την προσέλκυση του δυναμικού αυτού που επιθυμεί να επιστρέψει, ή και για πρώτη φορά να εγκατασταθεί, δεδομένης και της διεθνούς συγκυρίας (πανδημία, εφαρμογή BREXIT κλπ).

Με τον ν. 4758/2020 (άρθρο 40) τροποποιήθηκε ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ – νόμος 4172/2013) και προστέθηκαν ειδικές ρυθμίσεις σε αυτόν (άρθρο 5Γ), οι οποίες θεσπίζουν συγκεκριμένα “κίνητρα για την προσέλκυση φορολογικών κατοικιών”. Επομένως, προβλέπεται πλέον ειδικός τρόπος φορολόγησης εισοδήματος από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που προκύπτει στην ημεδαπή, για φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα. Ο νέος νόμος εφαρμόζεται ήδη από τις αρχές του 2021 και μαζί του ξεκίνησε και η προθεσμία για την ένταξη των ενδιαφερομένων στις εν λόγω διατάξεις. Συγκεκριμένα:

Προϋποθέσεις Υπαγωγής

Το φυσικό πρόσωπο – φορολογούμενος, που μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία στην Ελλάδα, υπάγεται σε προνομιακή φορολόγηση, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις:

1. Δεν ήταν φορολογικός κάτοικος της Ελλάδος τα προηγούμενα 5 από τα 6 έτη, πριν τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του στην Ελλάδα,
2. Προχωρά σε μεταφορά της φορολογικής του κατοικία από κράτος μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. ή από κράτος με το οποίο είναι σε ισχύ συμφωνία διοικητικής συνεργασίας στον τομέα της φορολογίας με την Ελλάδα,
3. Παρέχει υπηρεσίες στην Ελλάδα στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης (εξαρτημένης εργασίας, σύμβασης έργου, μέλη ΔΣ) που ασκείται είτε σε ημεδαπό νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα είτε σε μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπής επιχείρησης στην Ελλάδα ή ασκεί ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα. 
4. Δηλώσει ότι θα παραμείνει στην Ελλάδα τουλάχιστον για μία διετία.

Απαλλαγές

Εφόσον η αίτηση του φορολογούμενου, σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία γίνει δεκτή, το φυσικό πρόσωπο απαλλάσσεται για το πενήντα τοις εκατό (50%) του εισοδήματός του από εισόδημα που αποκτά στην Ελλάδα μέσα στο φορολογικό έτος

1. από τον φόρο εισοδήματος
2. από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης
3. για το ποσό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης, η οποία προκύπτει βάσει της κατοικίας ή του επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης.

Οι ανωτέρω διατάξεις αφορούν αποκλειστικά στην πλήρωση νέων θέσεων εργασίας, ενώ έχουν εφαρμογή για τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2021 και έπειτα.

Διαδικασία Υπαγωγής

Η αίτηση μεταφοράς της φορολογικής κατοικίας για την υπαγωγή στις ευεργετικές διατάξεις του ΚΦΕ υποβάλλεται από το φυσικό πρόσωπο στη Φορολογική Διοίκηση, εντός του έτους ανάληψης της υπηρεσίας του ή έναρξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας και όχι πέραν της 31ης Ιουλίου του έτους αυτού.

Εντός 60 ημερών από την υποβολή της αίτησης η Φορολογική Διοίκηση εξετάζει την αίτηση και εκδίδει απόφαση, με την οποία την εγκρίνει ή την απορρίπτει, αναλόγως της συνδρομής ή μη των παραπάνω προϋποθέσεων.

Το φυσικό πρόσωπο δηλώνει στην αίτησή του το κράτος στο οποίο είχε την τελευταία φορολογική κατοικία του, μέχρι την υποβολή της αίτησής του. Η Φορολογική Διοίκηση ενημερώνει τις φορολογικές αρχές του κράτους αυτού σχετικά με τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του εν λόγω φορολογουμένου, σύμφωνα με τις διατάξεις περί διεθνούς διοικητικής συνεργασίας.

Οι ευεργετικές διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, έχουν άμεση εφαρμογή, δηλαδή η απαλλαγή περιλαμβάνει και τα εισοδήματα του φορολογικού έτους μέσα στο οποίο υποβάλλεται η αίτηση (αρκεί να έλαβε χώρα πριν την 31η Ιουλίου). Η απαλλαγή λήγει μετά το πέρας 7 συνολικά φορολογικών ετών, χωρίς δυνατότητα παράτασης. 

Τέλος, το φυσικό πρόσωπο που εντάσσεται στις ευεργετικές διατάξεις του ν. 4758/2020, εφόσον σε κάποιο φορολογικό έτος δεν πληροί τις παραπάνω προϋποθέσεις, παύει να υπάγεται στις διατάξεις άμεσα, από το οικείο φορολογικό έτος και, εφεξής, φορολογείται για το σύνολο του εισοδήματός του που αποκτά στην Ελλάδα.

Το Δικηγορικό μας Γραφείο, για περισσότερα από 15 χρόνια εξειδικεύεται στο Εταιρικό και Εμπορικό Δίκαιο. Επικοινωνήστε μαζί μας για σας καθοδηγήσουμε και να σας συμβουλεύσουμε σε κάθε θέμα σχετικά το φορολογικό καθεστώς και τις φορολογικές ευκαιρίες.