Η Ανάκληση ΑΜΚ και περί Διανομής ή μη Μερίσματος
Σύμφωνα με τον Ν. 4548/2018 η Γενική Συνέλευση των μετόχων Ανώνυμης Εταιρείας είναι το ανώτατο όργανο αυτής και έχει το δικαίωμα να αποφασίζει για κάθε εταιρική υπόθεση.
Εξαίρεση από όρο “κάθε εταιρική υπόθεση” προβλέπεται μόνο για όσες αποφάσεις εκ του νόμου έχουν ανατεθεί στο Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας.
Αυτές είναι συγκεκριμένες πράξεις αναπροσαρμογής του Εταιρικού Κεφαλαίου, θέματα συγκρότησης του Δ.Σ., απόφαση για συγχώνευση με απορρόφηση της ΑΕ από άλλη και διανομή προσωρινών μερισμάτων.
Επομένως, με εξαίρεση τα παραπάνω, η Γενική Συνέλευση είναι αυτή η οποία έχει εκ του νόμου τεκμήριο αρμοδιότητας για κάθε θέμα που αφορά την Ανώνυμη Εταιρεία. Κατά συνέπεια η Συνέλευση των Μετόχων είναι αρμόδια και για την ανάκληση αποφάσεων της Εταιρείας.
Αντικείμενο περιεχόμενο του παρόντος αποτελούν δύο είδη αποφάσεων, τα οποία έχουν νομική ιδιαιτερότητα και έχουν απασχολήσει θεωρητικά και πρακτικά: Η ανάκληση απόφασης περί Αύξησης Μετοχικού Κεφαλαίου και η ανάκληση απόφασης περί Διανομής ή μη Μερίσματος.
Α) Η Ανάκληση Απόφασης περί ΑΜΚ
Είναι δυνατή η ανάκληση απόφασης Γενικής Συνέλευσης για ΑΜΚ;
Ποιό είναι το αρμόδιο όργανο για την ανάκληση και ποιος ο νόμιμος χρόνος;
Σύμφωνα με το άρθρο 20 του Ν. 4548/2018:
“Η προθεσμία καταβολής της αύξησης του κεφαλαίου ορίζεται από το όργανο που έλαβε τη σχετική απόφαση και δεν μπορεί να είναι μικρότερη των δεκατεσσάρων (14) ημερών ούτε μεγαλύτερη των τεσσάρων (4) μηνών από την ημέρα που καταχωρίσθηκε η απόφαση αυτή στο Γ.Ε.ΜΗ. … 5. Η εμπρόθεσμη καταβολή ή η μη καταβολή του κεφαλαίου πρέπει να πιστοποιείται. Πιστοποίηση καταβολής δεν απαιτείται, αν η αύξηση κεφαλαίου δεν γίνεται με νέες εισφορές. 6. Η πιστοποίηση πρέπει να λάβει χώρα μέσα στο πρώτο δίμηνο από τη σύσταση της εταιρείας και μέσα σε ένα (1) μήνα από τη λήξη της προθεσμίας καταβολής του ποσού της αύξησης. Η πιστοποίηση γίνεται με έκθεση ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή ελεγκτικής εταιρείας, με μέριμνα του διοικητικού συμβουλίου μέσα στις παραπάνω προθεσμίες.
Στην περίπτωση πολύ μικρών ή μικρών εταιρειών, μη εισηγμένων σε ρυθμιζόμενη αγορά, η πιστοποίηση μπορεί να γίνει από το ίδιο το διοικητικό συμβούλιο, που συνέρχεται σε συνεδρίαση μέσα στις παραπάνω προθεσμίες, με θέμα ημερήσιας διάταξης την πιστοποίηση της καταβολής ή μη του κεφαλαίου. Κατά τη σύσταση της εταιρείας η καταβολή πιστοποιείται είτε από ορκωτό ελεγκτή λογιστή ή ελεγκτική εταιρεία είτε από το διοικητικό συμβούλιο. … 9. Σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης καταβολής του κεφαλαίου εφαρμόζονται αναλογικά οι παράγραφοι 5 και 6 του άρθρου 21”.
Περαιτέρω, το άρθρο 21 ορίζει:
“Σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης καταβολής οποιασδήποτε δόσης του υπολοίπου της αξίας των μετοχών, το διοικητικό συμβούλιο τάσσει στο μέτοχο που δεν έχει καταβάλει προθεσμία ενός (1) μηνός, με την προειδοποίηση, ότι σε περίπτωση παρέλευσης άπρακτης της προθεσμίας αυτής οι μη αποπληρωθείσες μετοχές θα ακυρωθούν και οι τυχόν καταβολές που έλαβαν χώρα παραμένουν στην εταιρεία ως ποινική ρήτρα. Η ως άνω προθεσμία θα πρέπει να κοινοποιηθεί με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο στους μη καταβάλλοντες μετόχους. … Η μη εμπροθέσμως καταβληθείσα εισφορά οφείλεται εντόκως με το νόμιμο επιτόκιο έως την ακύρωση των μετοχών. Στο καταστατικό της εταιρείας ή στην απόφαση για αύξηση κεφαλαίου μπορεί να προβλέπεται η κατάπτωση περαιτέρω ποινικών ρητρών για την περίπτωση της μη εμπρόθεσμης καταβολής της εισφοράς. Άλλες αξιώσεις της εταιρείας σε βάρος των υπερήμερων μετόχων δεν αποκλείονται”
Επομένως, σύμφωνα με τα ανωτέρω:
– Το αρμόδιο όργανο της Ανώνυμης Εταιρείας λαμβάνει απόφαση περί ΑΜΚ
– Η προθεσμία ολοκλήρωσης της ΑΜΚ ορίζεται σε διάστημα από 14 ημέρες μέχρι 4 μήνες (και άρχεται, σύμφωνα με τον γενικό κανόνα, από την επομένη της καταχώρησης της απόφασης στο ΓΕΜΗ)
Έπονται δύο περιπτώσεις:
(α) Περίπτωση όπου καταβληθεί η αύξηση και επομένως η καταβολή πιστοποιείται εντός ενός μηνός με έκθεση ορκωτού λογιστή και απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου.
(β) Περίπτωση όπου δεν καταβληθεί η αύξηση η οποία επίσης πιστοποιείται και πάλι εντός μηνός από την προθεσμία που είχε ταχθεί. Τότε:
~είτε το Δ.Σ. της Εταιρείας ορίζει προθεσμία ενός μηνός, πλέον της παρελθούσης προθεσμίας, στον μέτοχο που δεν κατέβαλε το ποσό της αύξησης προκειμένου να το καταβάλει με τον νόμιμο τόκο,
~είτε ανακαλείται η απόφαση περί αύξησης μετοχικού κεφαλαίου από το ΔΣ ή την Γενική Συνέλευση των μετόχων, αφού έχει πιστοποιηθεί από το ΔΣ ότι η αύξηση δεν έλαβε χώρα εντός της ταχθείσας ημερομηνίας.
Οι ανωτέρω αποφάσεις, καταχωρούνται επίσης στο ΓΕΜΗ εντός μηνός. Η ανάκληση πρέπει να καταχωρηθεί πριν τη λήξη της αρχικής προθεσμίας (πχ τεσσάρων μηνών).
Το ζήτημα που έχει γεννηθεί από τις ανωτέρω διατυπώσεις των άρθρων 20 και 21 του Ν. 4548/2018 είναι εαν η Γενική Συνέλευση των μετόχων μπορεί νόμιμα να ανακαλέσει προηγούμενη απόφασή της για ΑΜΚ χωρίς να έχει προηγηθεί η αναγνωριστική απόφαση του ΔΣ περί μη καταβολής της αύξησης.
Η απάντηση είναι θετική καθώς, παρότι η πιστοποίηση του ΔΣ θα διευκόλυνε τις συναλλαγές με την ολοκληρωμένη αποτύπωση της διαδικασίας στο ΓΕΜΗ, δεν προβλέπεται ρητά στις ανωτέρω διατάξεις.
Β) Η Ανάκληση Απόφασης Περί Διανομής ή μη Μερίσματος
Με την ΠΟΛ 1193/2013 με θέμα “Διανομή κερδών παρελθουσών χρήσεων Α.Ε. με απόφαση έκτακτης γενικής συνέλευσης των μετόχων τους” προβλέφθηκε ότι:
“…η έγκριση του ισολογισμού γίνεται μία φορά κατ’ έτος από την τακτική γενική συνέλευση των μετόχων, που συνέρχεται υποχρεωτικά μέσα σε έξι μήνες από τη λήξη κάθε εταιρικής χρήσεως και η οποία αποφασίζει την διανομή από τα καθαρά κέρδη μερίσματος ή το σχηματισμό αποθεματικών (τακτικών, εκτάκτων, κλπ).
Μετά την έγκριση του ισολογισμού, στοιχείο του οποίου αποτελεί και ο πίνακας διάθεσης κερδών και ο τρόπος διάθεσης αυτών, από την τακτική γενική συνέλευση, ο ισολογισμός αυτός καθίσταται οριστικός, αποκλεισμένης κάθε τροποποιήσεως αυτού σε μεταγενέστερο χρόνο από έκτακτη γενική συνέλευση.
Συνεπώς, μόνο η τακτική γενική συνέλευση των μετόχων δύναται να αποφασίσει, κατά την έγκριση του ισολογισμού, για τη διάθεση των κερδών καθώς και για τη διανομή στους μετόχους εκτάκτων αποθεματικών προηγούμενων εταιρικών χρήσεων…”.
Επομένως με βάση τα όσα όρισε η Εγκύκλιος του έτους 2013, η οποία δεν έχει ανακληθεί μέχρι σήμερα, προκύπτει ότι:
– Η έκτακτη γενική συνέλευση των μετόχων δεν μπορεί να αποφασίσει για διανομή κερδών εκτάκτων αποθεματικών που έχουν σχηματιστεί στον ισολογισμό της κλειόμενης χρήσης, καθόσον η διανομή αυτή συνεπάγεται τροποποίηση του ισολογισμού που έχει εγκριθεί από την τακτική γενική συνέλευση των μετόχων, ως επίσης και ότι
– Η έκτακτη γενική συνέλευση μπορεί να αποφασίσει για την διανομή έκτακτων αποθεματικών προηγουμένων χρήσεων, καθόσον στην περίπτωση αυτή δεν πρόκειται για τροποποίηση απόφασης τακτικής γενικής συνέλευσης, η οποία αποφάσισε τη διανομή κερδών, αλλά ορίζεται τρόπος περαιτέρω διαθέσεως ήδη σχηματισθέντων αποθεματικών και μη διανεμηθέντων κερδών παρελθουσών χρήσεων.
Δηλαδή, η Γενική Συνέλευση των μετόχων μιας Ανώνυμης Εταιρείας αναμφισβήτητα μπορεί να ανακαλέσει νόμιμα την απόφασή της περί διανομής ή μη μερίσματος, αρκεί να μην αφορά στην αμέσως προηγούμενη χρήση.
Το έτος 2014 ψηφίστηκε ο Νόμος 4308/2014 για τα Ελληνικα Λογιστικα Προτυπα (ΕΛΠ) με έναρξη εφαρμογής την 01/01/2015. Σύμφωνα με τον Νόμο αυτό και αντίθετα με το Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (ΕΓΛΣ) που ίσχυε μέχρι τότε, πλέον δεν προβλέπεται η σύνταξη Πίνακα Διάθεσης Αποτελεσμάτων στον ισολογισμό της Εταιρείας.
Επομένως, κατά τη γνώμη μας, έχει πλέον εκλείψει η δικαιολογητική βάση της ΠΟΛ 1193/2013 ως λόγος απαγόρευσης διανομής μερισμάτων της κλειόμενης χρήσης. Συνεπώς θεωρούμε ότι η Γενική Συνέλευση νόμιμα μπορεί να ανακαλέσει την απόφασή της για διανομή ή μη μερίσματος ακόμη και της αμέσως προηγούμενης χρήσης. Την άποψη αυτή δέχεται πλέον και το Γ.Ε.ΜΗ.
Για την πληρότητα του θέματος πρέπει να αναφερθεί ότι, σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1134/2013 και κατ’ εφαρμογή της αριθ. 950/1977 γνωμοδότησης της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ., χρόνος απόκτησης των εισοδημάτων είναι ο χρόνος έγκρισης αυτών από την Γενική Συνέλευση των μετόχων και συνεπώς φορολογούνται με τις τότε ισχύουσες διατάξεις.
Το Δικηγορικό μας Γραφείο, για περισσότερα από 15 χρόνια εξειδικεύεται στο Εταιρικό και Εμπορικό Δίκαιο. Επικοινωνήστε μαζί μας για σας καθοδηγήσουμε και να σας συμβουλεύσουμε σε κάθε θέμα που άπτεται της διοίκησης της Ανώνυμης Εταιρείας.