Τίτλος Κτήσης (πρώην “απόδειξη δαπάνης”), είναι τρόπος συναλλαγής μεταξύ αφενός προσώπων που έχουν προβεί σε έναρξη εργασιών για δραστηριότητα που ασκούν και αφετέρου προσώπων που δεν έχουν υποχρέωση απεικόνισης συναλλαγών, αλλά παρέχουν τις υπηρεσίες τους ευκαιριακά στους πρώτους.
Κατά συνέπεια, ο τίτλος κτήσης εκδίδεται από έναν υπόχρεο απεικόνισης συναλλαγών (ελεύθερο επαγγελματία, ατομική επιχείρηση, εταιρεία κ.ο.κ.) προς ένα φυσικό πρόσωπο (ιδιώτη) που παρέχει υπηρεσίες ευκαιριακά, ο οποίος δεν είναι υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών. Ως ευκαιριακή παρεπόμενη δραστηριότητα χαρακτηρίζεται η δραστηριότητα που δεν ασκείται κατά σύστημα και αποδεικνύεται από τα πραγματικά περιστατικά όπως η συνέχεια ή μη της άσκησης της δραστηριότητας αυτής, η ύπαρξη ιδιαίτερης επαγγελματικής εγκατάστασης κλπ.
Ο τίτλος κτήσης εκδίδεται στο όνομα του ιδιώτη, τις υπηρεσίες του οποίου χρησιμοποίησε ο υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών.
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Σύμφωνα με το άρθρ. 39 παρ.1 του Ν.4308/2014 δεν υπόκεινται στις ρυθμίσεις του νόμου αυτού:
- Τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία, ευκαιριακά και ως παρεπόμενη απασχόληση, πωλούν προϊόντα ή παρέχουν υπηρεσίες, εφόσον οι συναλλαγές αυτές στο σύνολό τους δεν υπερβαίνουν το ποσό των 10.000 ευρώ ετησίως (π.χ. φοιτητές, νοικοκυρές, άνεργοι κ.λπ.).
- Δημόσιοι ή ιδιωτικοί υπάλληλοι ή συνταξιούχοι που είναι συγγραφείς ή εισηγητές εκπαιδευτικών προγραμμάτων και σεμιναρίων, εφόσον δεν ασκούν άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα, τα οποία ευκαιριακά πωλούν προϊόντα ή παρέχουν υπηρεσίες που δεν υπερβαίνουν το ποσό των 10.000 ευρώ ετησίως.
Σύμφωνα με τον ανωτέρω νόμο και τις σχετικές εγκυκλίους, για την απασχόληση ατόμων των παραπάνω περιπτώσεων, εκδίδεται τίτλος κτήσης.
Ο τίτλος κτήσης θα πρέπει να περιλαμβάνει:
- Την ημερομηνία έκδοσης
- Την επωνυμία, τη διεύθυνση και τον αριθμό φορολογικού μητρώου του αντισυμβαλλόμενου
- Την ποσότητα και το είδος των παραδιδόμενων αγαθών ή την έκταση και το είδος των παρεχόμενων υπηρεσιών
- Την ημερομηνία κατά την οποία πραγματοποιήθηκε ή ολοκληρώθηκε η παράδοση αγαθών ή η παροχή υπηρεσιών
- Την αξία μονάδας αγαθού ή υπηρεσίας, κατά περίπτωση, και το συνολικό ποσό της συναλλαγής
- Το είδος και το ποσό τυχόν φορολογικών επιβαρύνσεων και χαρτοσήμου
- Το ποσοστό της ασφαλιστικής εισφοράς υπέρ Ε.Φ.Κ.Α.
Άμεσοι Και Έμμεσοι Φόροι Επί του Τίτλου Κτήσης
Περαιτέρω, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ) ορίζεται ότι εργασιακή σχέση υφίσταται όταν ένα φυσικό πρόσωπο παρέχει υπηρεσίες βάσει σύμβασης, με την οποία το φυσικό πρόσωπο αποκτά σχέση εξαρτημένης εργασίας με άλλο πρόσωπο, το οποίο έχει το δικαίωμα να ορίζει και να ελέγχει τον τρόπο, το χρόνο και τον τόπο εκτέλεσης των υπηρεσιών.
Τέτοια παραδείγματα, σύμφωνα με τις σχετικές εγκυκλίους, ήταν και οι περιπτώσεις απόκτησης εισοδημάτων από περιστασιακά απασχολούμενους οι οποίοι αποκτούν ευκαιριακά εισόδημα, με τίτλο κτήσης.
Επομένως, σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις διενεργείται παρακράτηση φόρου σύμφωνα με τα οριζόμενα στον ΚΦΕ. Για την παρακράτηση φόρου σε καθαρές αμοιβές που δεν συμπεριλαμβάνονται στις τακτικές αποδοχές, ορίζεται συντελεστής παρακράτησης φόρου 20% στο καταβαλλόμενο ποσό και αποδίδεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον παραπάνω νόμο.
Όσον αφορά στη φορολογία χαρτοσήμου, σύμφωνα με τον σχετικό Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου, οι αμοιβές τρίτων για τις οποίες εκδίδεται τίτλος κτήσης, υπόκειται σε αναλογικό τέλος χαρτοσήμου 3,6%.
Ως προς τη φορολογία εισοδήματος διακρίνονται δύο περιπτώσεις:
Μισθωτοί
Μισθωτός με υφιστάμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας μπορεί να λάβει αμοιβή για έκτακτη απασχόληση και, με την επιφύλαξη των διατάξεων για την εξαρτημένη εργασία, η αμοιβή αυτή θα αντιμετωπιστεί στα πλαίσια του τίτλου κτήσης ως ευκαιριακή και παρεπόμενη απασχόληση. Για την αμοιβή αυτή, ο αντισυμβαλλόμενος του μισθωτού (“εργοδότης” – εκδότης του τίτλου κτήσης) θα εκδώσει τίτλο κτήσης με το οποίο θα παρακρατήσει φόρο 20%, χαρτόσημο 3,6% και τις σχετικές ασφαλιστικές εισφορές. Σ’ αυτή την περίπτωση ο μισθωτός θα θεωρήσει την αμοιβή του ως αμοιβή από μισθωτή εργασία και το εισόδημα θα φορολογηθεί ως τέτοιο.
Ελεύθεροι επαγγελματίες
Στη περίπτωση που κάποιος ελεύθερος επαγγελματίας, με υφιστάμενες συμβάσεις ανεξαρτήτων υπηρεσιών με διάφορα πρόσωπα, λάβει αμοιβή για εργασία που εμπίπτει στο πεδίο δραστηριοτήτων του ελεύθερου επαγγελματία (βάση ΚΑΔ) τότε δεν μπορεί να εκδοθεί τίτλος κτήσης.
Στην περίπτωση που η εργασία αυτή δεν εμπίπτει στο πεδίο δραστηριοτήτων του ελεύθερου επαγγελματία, τότε η εργασία αυτή μπορεί να θεωρηθεί ευκαιριακή και παρεπόμενη και να εκδοθεί τίτλος κτήσης. Σε αυτή την περίπτωση το σύνολο των εισοδημάτων του θα θεωρηθούν ως εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα και θα φορολογηθεί σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις.
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Από την 1.2.2019 ασφαλίζονται τα φυσικά πρόσωπα (ιδιώτες) για τα οποία νομίμως εκδίδεται τίτλος κτήσης, ανεξάρτητα εάν γι’ αυτά προκύπτει υποχρεωτική ασφάλιση στον ΕΦΚΑ λόγω άσκησης άλλης επαγγελματικής δραστηριότητας ή ιδιότητας, μη συναφούς προς τις αμειβόμενες με τίτλο κτήσης υπηρεσίες.
Στο ανωτέρω πεδίο εφαρμογής εξαιρούνται και δεν εντάσσονται τα πρόσωπα που αμείβονται και ασφαλίζονται με εργόσημο (Ν. 3863/2010), όπως το κατ’ οίκον απασχολούμενο προσωπικό, απασχολούμενοι στην προώθηση προϊόντων, στη διανομή διαφημιστικών εντύπων, προσωπικό απασχολούμενο σε ΠΑΕ-ΚΑΕ, διαιτητές αγώνων επαγγελματικής κατηγορίας, εργάτες γης κ.λπ.
Εισφοροδότηση
Με τις ισχύουσες διατάξεις προβλέπεται ότι τα πρόσωπα που αμείβονται με τίτλο κτήσης καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές στον ΕΦΚΑ συνολικού ύψους 23,28% για:
- κύρια σύνταξη (13,33%)
- υγειονομική περίθαλψη (6,95%)
Οι ανωτέρω εισφορές υπολογίζονται επί της καθαρής αξίας του παραστατικού, όπως αυτή προκύπτει μετά την αφαίρεση του αναλογούντος φόρου και άλλων τυχόν επιβαρύνσεων.
Οι εισφορές των προσώπων που αμείβονται με τίτλο κτήσης βαρύνουν τους ίδιους στο σύνολό τους, ενώ παρακρατούνται και αποδίδονται στον ΕΦΚΑ από τον εκάστοτε υπόχρεο απεικόνισης συναλλαγών (“εργοδότη” – εκδότη του τίτλου κτήσης), ο οποίος είναι και υπόχρεος καταβολής, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
Εάν οι αμειβόμενοι με τίτλο κτήσης ασκούν ταυτόχρονα και άλλη επαγγελματική δραστηριότητα, μισθωτή ή μη μισθωτή, για την οποία υπάγονται στον ΕΦΚΑ, εφαρμόζονται οι διατάξεις περί εισφοροδότησης παράλληλης ασφάλισης και εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών.
Στα πρόσωπα που αμείβονται με τίτλο κτήσης και καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές δεν έχουν εφαρμογή οι προβλέψεις περί κατώτατου μηνιαίου εισοδήματος. Συνεπώς, οι εισφορές υπολογίζονται σε κάθε περίπτωση επί της καθαρής αξίας του παραστατικού. Αντίθετα, οι προβλέψεις περί ανωτάτου μηνιαίου εισοδήματος, εφαρμόζονται και στις περιπτώσεις των αμειβόμενων με παραστατικά παρεχόμενων υπηρεσιών.
Σε περίπτωση που για το ίδιο χρονικό διάστημα εκδίδονται για τον ίδιο ασφαλισμένο περισσότερα του ενός παραστατικά παρεχόμενων υπηρεσιών, από διαφορετικό υπόχρεο απεικόνισης συναλλαγών, τα ανωτέρω εφαρμόζονται αυτοτελώς για κάθε εκδιδόμενο παραστατικό. Ο έλεγχος του ανώτατου μηνιαίου εισοδήματος θα γίνεται απολογιστικά, αφού ολοκληρωθεί ο υπολογισμός του χρόνου ασφάλισης που προκύπτει από αυτά.
Χρόνος Ασφάλισης
Ο χρόνος ασφάλισης των ανωτέρω προσώπων λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στον τέως ΟΑΕΕ, ο οποίος δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 25 ημέρες ασφάλισης ανά μισθολογική περίοδο. Ο χρόνος ασφάλισης υπολογίζεται ανάλογα με την ύπαρξη ή όχι σύμβασης μεταξύ των αντισυμβαλλόμενων, για κάθε παραστατικό που εκδίδεται.
Διαδικασία
Για την έκδοση τίτλου κτήσης στους παρέχοντες υπηρεσίες, την παρακράτηση και απόδοση των εισφορών από τους αποδέκτες, ισχύουν τα εξής:
Τα πρόσωπα που θα αμειφθούν με τίτλο κτήσης υποχρεούνται να απογραφούν στο Ενιαίο Μητρώο ΕΦΚΑ με την ιδιότητα του “Αμειβόμενου με παραστατικό παρεχόμενων υπηρεσιών”, ανεξάρτητα εάν έχουν ήδη απογραφεί ή όχι για άλλη δραστηριότητα – απασχόληση.
Η απεικόνιση των ασφαλιστικών εισφορών πραγματοποιείται μέσω των αναλυτικών εγγραφών στην ΑΠΔ. Ως εκ τούτου, οι αποδέκτες των υπηρεσιών των ανωτέρω προσώπων, θα πρέπει να είναι απογεγραμμένοι στο Μητρώο Εργοδοτών του ΕΦΚΑ και να τους έχει αποδοθεί Αριθμός Μητρώου Εργοδότη (ΑΜΕ).
Το Δικηγορικό μας Γραφείο, για περισσότερα από 15 χρόνια εξειδικεύεται στο Εταιρικό και Εμπορικό Δίκαιο. Επικοινωνήστε μαζί μας για σας καθοδηγήσουμε και να σας συμβουλεύσουμε σε κάθε θέμα που σχετίζεται με την εργατική και ασφαλιστική νομοθεσία.