Δημοσιεύτηκε πρόσφατα (Μάιος 2022) ο Ν. 4935/2022 για τα κίνητρα ανάπτυξης επιχειρήσεων, μέσω συνεργασιών και εταιρικών μετασχηματισμών. 

Ο νόμος εφαρμόζεται επί όλων των μορφών μετασχηματισμών επιχειρήσεων του ν. 4601/2019. Ειδικότερα προβλέπει:

Ι/ Απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος στην περίπτωση μετασχηματισμού επιχειρήσεων

Στην περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης, παρέχεται στη νέα εταιρεία το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, τα οποία προκύπτουν, με βάση τη φορολογική νομοθεσία, κατά ποσοστό 30%, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

• ο συνολικός μέσος κύκλος εργασιών των μετασχηματιζόμενων εταιρειών ή ατομικών επιχειρήσεων, κατά περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη τριετία, είναι τουλάχιστον ίσος με ποσοστό 150% του κύκλου εργασιών της εταιρείας ή ατομικής επιχείρησης, κατά περίπτωση, με τον μεγαλύτερο μεταξύ των μετασχηματιζόμενων εταιρειών ή ατομικών επιχειρήσεων, κατά περίπτωση, μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας,
• οι μετασχηματιζόμενες εταιρείες ή ατομικές επιχειρήσεις είναι πολύ μικρές, μικρές ή μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ),
• ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας, δηλαδή, το άθροισμα του κύκλου εργασιών των τελευταίων εγκεκριμένων και δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων ή, κατά περίπτωση, των τελευταίων δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, των μετασχηματιζόμενων εταιρειών ή ατομικών επιχειρήσεων, κατά περίπτωση, αφαιρουμένων των μεταξύ τους συναλλαγών, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό των τριακοσίων εβδομήντα πέντε χιλιάδων (375.000) ευρώ,
• η νέα εταιρεία απασχολεί περισσότερους από εννέα (9) εργαζόμενους, με πλήρη απασχόληση.

Σημείωση: Ως «νέα εταιρεία» νοείται η εταιρεία που προκύπτει από οποιασδήποτε μορφής μετασχηματισμό επιχειρήσεων, και της εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής υφιστάμενη ή νέα εταιρεία.

ΙΙ/ Απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος στην περίπτωση συνεργασίας προσώπων

Ως «συνεργασία» νοείται η σχέση που συγκεντρώνει αθροιστικά τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

•  δημιουργείται δυνάμει οποιασδήποτε μορφής σύμβασης ή συμφωνίας μεταξύ μη συνδεδεμένων προσώπων, με σκοπό 
  • την ίδρυση οποιασδήποτε μορφής νομικού προσώπου ή άλλης νομικής οντότητας από δύο ή περισσότερα πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένων των κοινοπραξιών, των συνεταιρισμών, των οργανώσεων ή των ομάδων παραγωγών ανεξαρτήτως νομικής μορφής ή 
  • ii με αντικείμενο τη συμβολαιακή γεωργία ή 
  • iii τη σύμβαση δικαιόχρησης (franchising),
• έχει σκοπό την από κοινού προώθηση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων των συνεργαζόμενων εταιρειών ή προσώπων,
• διαρκεί για τουλάχιστον 5 έτη από την ημερομηνία σύναψης της συμφωνίας ή ίδρυσης του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, και
• ο συνολικός μέσος κύκλος εργασιών των εταιρειών που μετέχουν σε αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την προηγούμενη τριετία, είναι τουλάχιστον ίσος με ποσοστό 150% του κύκλου εργασιών της εταιρείας με τον μεγαλύτερο, μεταξύ των συνεργαζόμενων εταιρειών, μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας.

Στην περίπτωση συνεργασίας προσώπων παρέχεται το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος για κάθε συνεργαζόμενο πρόσωπο επί των πραγματοποιούμενων προ φόρων κερδών, τα οποία προκύπτουν με βάση τη φορολογική νομοθεσία, κατά ποσοστό 30%. 

Στην περίπτωση που η συνεργασία πραγματοποιείται δυνάμει της ίδρυσης νέου νομικού προσώπου ή άλλης νομικής οντότητας, καθένα από τα συνεργαζόμενα πρόσωπα εισφέρει στο εταιρικό κεφάλαιο του υπό ίδρυση νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας ποσό ίσο με το 10% τουλάχιστον του εταιρικού του κεφαλαίου και το εταιρικό κεφάλαιο του νέου νομικού προσώπου ή της νέας νομικής οντότητας δεν υπολείπεται του ποσού των 125.000 ευρώ. 

ΙΙΙ/ Απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος στην περίπτωση εισφοράς ατομικής επιχείρησης

Στην περίπτωση εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία, παρέχεται στη νέα εταιρεία το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών,κατά ποσοστό 30%, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

• η εισφερόμενη ατομική επιχείρηση έχει πραγματοποιήσει έναρξη εργασιών τουλάχιστον προ τριετίας από την ημερομηνία της εισφοράς,
• η νέα εταιρεία τηρεί λογιστικά αρχεία με το διπλογραφικό σύστημα, και
• σε περίπτωση εισφοράς περισσότερων ατομικών επιχειρήσεων, ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας είναι ίσος ή μεγαλύτερος κατά ποσοστό 150% από τον κύκλο εργασιών της ατομικής επιχείρησης με τον μεγαλύτερο μεταξύ των εισφερόμενων ατομικών επιχειρήσεων μέσο κύκλο εργασιών της τελευταίας τριετίας.

IV/ Γενικές διατάξεις για την απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος

Η απαλλαγή από τον φόρο εφαρμόζεται για έως 9 φορολογικά έτη, αρχής γενομένης από το επόμενο έτος της ημερομηνίας ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού εταιρειών οποιασδήποτε μορφής ή της ημερομηνίας πραγματοποίησης εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία ή της ημερομηνίας έναρξης της οποιασδήποτε μορφής συνεργασίας.

Στην περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης, ή εισφοράς ατομικής επιχείρησης, το φορολογικό όφελος δεν μπορεί να υπερβαίνει το συνολικό ποσό των 500.000 ευρώ, σε διάστημα έως 9 ετών από την ημερομηνία εφαρμογής της απαλλαγής από τον φόρο.

Στην περίπτωση συνεργασίας προσώπων, το φορολογικό όφελος δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 125.000 ευρώ για καθένα από τα συνεργαζόμενα πρόσωπα, σε διάστημα έως 3 ετών από την ημερομηνία εφαρμογής της απαλλαγής από τον φόρο.

Ο Ν. 4935/2022 δεν εφαρμόζεται στις κατασκευαστικές κοινοπραξίες, καθώς και στους μετασχηματισμούς και τις συνεργασίες κ στις οποίες μετέχουν, με οποιονδήποτε τρόπο, κατασκευαστικές κοινοπραξίες.

Αν η συνεργασία δημιουργείται δυνάμει συμφωνίας δικαιόχρησης (franchising), το κίνητρο της απαλλαγής παρέχεται αποκλειστικά υπέρ του δικαιοδόχου (franchisee).

V/ Απαλλαγή εισοδήματος από υπεραξία μεταβίβασης παγίων σε τρίτο

Σε περίπτωση μετασχηματισμού επιχείρησης, το εισόδημα που προκύπτει από την υπεραξία μεταβίβασης στοιχείων πάγιου ενεργητικού της νέας εταιρείας σε τρίτο, απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

• Ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας, δηλαδή, το άθροισμα του κύκλου εργασιών των τελευταίων εγκεκριμένων και δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων ή, κατά περίπτωση, των τελευταίων δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, αφαιρουμένων των μεταξύ τους συναλλαγών, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό των 375.000 ευρώ,
• η μεταβίβαση των στοιχείων παγίου ενεργητικού της νέας εταιρείας σε τρίτο αφορά σε στοιχεία, που μεταφέρθηκαν από τις μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις, και πραγματοποιείται εντός πενταετίας από την ημερομηνία, κατά περίπτωση, ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού εταιρειών ή την πραγματοποίηση της εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε οποιασδήποτε μορφής εταιρεία κατά τις διατάξεις που διέπουν τον οικείο τύπο νέας εταιρείας, και
• η συνολική αξία των στοιχείων παγίου ενεργητικού της νέας εταιρείας, που μεταβιβάζονται, όπως αυτή προκύπτει κατόπιν αποτίμησης σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, είναι ίση ή μικρότερη από το 20% του μέσου κύκλου εργασιών των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων της τελευταίας τριετίας.

VI/ Διατήρηση σε ισχύ διοικητικών αδειών

Σε περίπτωση εισφοράς ατομικής επιχείρησης σε εταιρεία, οι πάσης φύσεως διοικητικές άδειες, συμπεριλαμβανομένων των προσωποπαγών αδειών, που έχουν εκδοθεί υπέρ της ατομικής επιχείρησης, συνεχίζουν να υφίστανται υπέρ της νέας εταιρείας. 

Ομοίως είναι δυνατή:

1. η μεταφορά των δικαιωμάτων και απαιτήσεων που έχουν κατοχυρώσει οι ατομικές επιχειρήσεις από διάφορους φορείς, εθνικούς και ευρωπαϊκούς, καθώς και 
2. η διατήρηση των ευεργετημάτων του ν. 4690/2020, στα οποία είχαν ενταχθεί, περί μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών και 
3. η εισφορά τους στη νέα εταιρεία.

VII/ Απαλλαγή από τέλη, φόρους και εισφορές

Η σύμβαση που προβλέπεται στο Νόμο, η εισφορά και η μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων, που μετασχηματίζονται, κάθε σχετική πράξη ή συμφωνία που αφορά στην εισφορά ή μεταβίβαση στοιχείων ενεργητικού ή παθητικού ή άλλων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και κάθε εμπράγματου ή ενοχικού δικαιώματος, οι αποφάσεις των κατά νόμο αρμόδιων οργάνων των μετασχηματιζόμενων εταιρειών, η σχέση συμμετοχής στο κεφάλαιο της νέας εταιρείας, καθώς και κάθε άλλη συμφωνία ή πράξη που απαιτείται για τον μετασχηματισμό ή τη σύσταση της νέας εταιρείας, η δημοσίευση αυτών στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) και η μεταγραφή των σχετικών πράξεων απαλλάσσονται από κάθε φόρο, συμπεριλαμβανομένου :

• του φόρου εισοδήματος επί της προκύπτουσας υπεραξίας, 
• το τέλος χαρτοσήμου ή οποιοδήποτε άλλο τέλος υπέρ του Δημοσίου, ως και εισφορά ή δικαίωμα υπέρ οποιουδήποτε τρίτου.
• του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου, υπό την προϋπόθεση ότι ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας, δηλαδή, το άθροισμα του κύκλου εργασιών των τελευταίων εγκεκριμένων και δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων ή, κατά περίπτωση, των τελευταίων δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, αφαιρουμένων των μεταξύ τους συναλλαγών, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό των 450.000 ευρώ.

Για τη μεταγραφή ή την εγγραφή των σχετικών πράξεων μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων, που μετασχηματίζονται, καταβάλλονται μόνο πάγια δικαιώματα εμμίσθων ή αμίσθων υποθηκοφυλάκων και προϊσταμένων κτηματολογικών γραφείων, ποσού ύψους 300 ευρώ, χωρίς οποιαδήποτε άλλη επιβάρυνση, αμοιβή, ή τέλος, ανεξαρτήτως του χρόνου πραγματοποίησης του μετασχηματισμού και συντέλεσης των σχετικών πράξεων μεταβίβασης. 

IIX/ Αναγνώριση έκπτωσης δαπανών σε περιπτώσεις απόκτησης εταιρικών συμμετοχών

Σε περίπτωση απόκτησης εταιρικών συμμετοχών σε άλλη εταιρεία, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών της αποκτώσας εταιρείας, οι οποίες πραγματοποιούνται για τον σκοπό της απόκτησης εταιρικών συμμετοχών.

Η έκπτωση επιτρέπεται, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

• ο συνολικός κύκλος εργασιών της εταιρείας, της οποίας οι συμμετοχές μεταβιβάζονται, και της αποκτώσας τις συμμετοχές εταιρείας που αποκτά τις συμμετοχές, σύμφωνα με τις τελευταίες εγκεκριμένες και δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις ή, κατά περίπτωση, τις τελευταίες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό των 450.000 ευρώ, και
• το συνολικό ποσό των δαπανών, που εκπίπτουν, δεν υπερβαίνει το 30% του μέσου κύκλου εργασιών της εταιρείας, που αποκτά τις συμμετοχές, κατά την τελευταία τριετία προ της απόκτησης των εταιρικών συμμετοχών.

Οι ως άνω προϋποθέσεις για την αναγνώριση των δαπανών δεν απαιτείται να συντρέχουν, εάν η εταιρεία που αποκτά τις συμμετοχές, δεν έχει συμπληρώσει ένα πλήρες έτος από την ίδρυσή της ή δεν έχει άλλη δραστηριότητα εκτός της συμμετοχής.

IX/ Μεταφορά ζημίας 

Εφόσον μεταξύ των στοιχείων του παθητικού των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων, υφίσταται υπόλοιπο ζημιών τρέχουσας ή προηγούμενων χρήσεων, τούτο εμφανίζεται σε ιδιαίτερο λογαριασμό στον ισολογισμό τους και στον ισολογισμό της νέας εταιρείας.

Η μεταφερόμενη στον ισολογισμό της νέας εταιρείας ζημία, κατά το ποσό που τυχόν δεν συμψηφίζεται με κέρδη υφιστάμενα κατά τον μετασχηματισμό, συμψηφίζεται με τα προκύπτοντα κέρδη της νέας εταιρείας της τρέχουσας ή επόμενων χρήσεων, μόνο κατά το μέρος που αναγνωρίζεται φορολογικώς, σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις περί φορολογίας του εισοδήματος, εφόσον ο κύκλος εργασιών της νέας εταιρείας, δηλαδή, το άθροισμα του κύκλου εργασιών των τελευταίων εγκεκριμένων και δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων ή, κατά περίπτωση, των τελευταίων δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος των μετασχηματιζόμενων εταιρειών, αφαιρουμένων των τυχόν μεταξύ τους συναλλαγών, είναι ίσος ή μεγαλύτερος από το ποσό των 450.000 ευρώ.

Το ποσό της μη αναγνωριζόμενης προς συμψηφισμό ζημίας μπορεί να αποσβέννυται κάθε χρόνο χωρίς δικαίωμα έκπτωσης από τα ακαθάριστα έσοδα ή συμψηφισμού με τα προκύπτοντα κέρδη.

Το Δικηγορικό μας Γραφείο, για περισσότερα από 15 χρόνια εξειδικεύεται στο Εταιρικό και Εμπορικό Δίκαιο. Επικοινωνήστε μαζί μας για σας καθοδηγήσουμε και να σας συμβουλεύσουμε σε κάθε θέμα σχετικά με τα φορολογικά κίνητρα για τους εταιρικούς μετασχηματισμούς.