Κατά το άρθρο 249 του νόμου 4072/2012 “ομόρρυθμη” είναι η εταιρεία με νομική προσωπικότητα που επιδιώκει εμπορικό σκοπό και για τα χρέη της οποίας ευθύνονται παράλληλα όλοι οι εταίροι απεριόριστα και εις ολόκληρον. Εφόσον δεν υπάρχει ειδική ρύθμιση στον συγκεκριμένο νόμο, εφαρμόζονται στην ομόρρυθμη εταιρεία οι διατάξεις του αστικού κώδικα για την εταιρεία.

Κατά το άρθρο 259 του ίδιου νόμου, η ομόρρυθμη εταιρεία λύνεται αποκλειστικά με κάποιον από τους παρακάτω λόγους: 

• με την πάροδο του χρόνου διαρκείας της, 
• με απόφαση των εταίρων, 
• με την κήρυξή της σε πτώχευση και 
• με δικαστική απόφαση ύστερα από αίτηση εταίρου, εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος. 

Η αίτηση για τη λύση της προσωπικής εταιρείας εκδικάζεται από το Μονομελές Πρωτοδικείο της έδρας της εταιρίας, κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας. 

Προϊσχύσαν Δίκαιο

Με την δημοσίευση του νόμου 4072/2012, οι λόγοι λύσης προσωπικών εταιρειών (Ο.Ε. και Ε.Ε.) διαφέρουν από αυτούς που γίνονταν δεκτοί κατά το προϊσχύσαν δίκαιο και καθορίζονται πλέον με κεντρικούς άξονες την γενική αρχή της διατήρησης της εμπορικής επιχείρησης και το επιβεβλημένο απομακρύνσεως από τον απόλυτα προσωποπαγή χαρακτήρα των προσωπικών εταιριών. 

Μάλιστα, η εκ μέρους εταίρου καταγγελία της εταιρίας έχει πλέον απαλειφθεί ως προβλεπόμενος από το νόμο λόγος λύσης της προσωπικής εταιρίας. Ισχύει όμως ως τέτοιος λόγος, εφόσον προβλέπεται στην εταιρική σύμβαση. 

Ισχύον Νομικό Πλαίσιο

Οι ισχύοντες ρυθμίσεις επικεντρώνονται στη διατήρησης της εμπορικής επιχείρησης, φορέας της οποίας είναι το νομικό πρόσωπο της εταιρείας, παρά στον προσωποπαγή συμβατικό εταιρικό δεσμό. Από τα παραπάνω, συνάγεται ότι η ομόρρυθμη εταιρεία λύεται με δικαστική απόφαση ύστερα από αίτηση εταίρου, εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος. 

Η δικαστική λύση της εταιρίας για σπουδαίο λόγο αφορά τόσο την εταιρία αορίστου όσο και την ορισμένου χρόνου. Ο σπουδαίος λόγος κρίνεται κατά τις περιστάσεις και σε συνάρτηση με την γενικότερη οργάνωση της συγκεκριμένης εταιρίας, η οποία θα αποτελεί τον κύριο οδηγό για την εκτίμηση της σοβαρότητας της κατάστασης που δημιούργησε ο επικαλούμενος σπουδαίος λόγος. 

Λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της διατήρησης της επιχείρησης και δεδομένου ότι προβλέπεται και δικαίωμα εξόδου του εταίρου ή και αποκλεισμό αυτού, σύμφωνα με το άρθρο 261 του ως άνω νόμου, το δικαίωμα δικαστικής λύσης της εταιρίας συνιστά έσχατο μέσο αντιμετώπισης της καταστάσεως που ανέκυψε με την συνδρομή του σπουδαίου λόγου και εγείρεται, επομένως, μόνο σε περίπτωση που δεν ανευρεθεί άλλος τρόπος άρσης του αδιεξόδου. 

Σπουδαίος Λόγος

Η ύπαρξη του σπουδαίου λόγου θα πρέπει να έχει ιδιαίτερη βαρύτητα και σημαντικές επιπτώσεις στην ομαλή λειτουργία της εταιρίας. Ο σπουδαίος λόγος πρέπει, κατά βάση, να αναφέρεται στις σχέσεις της εταιρίας και όχι στο πρόσωπο των εταίρων, εκτός αν στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα προσωπικά στοιχεία παίζουν πρωτεύοντα ρόλο. 

Υπό το πρίσμα των νέων διατάξεων, περιστατικά που συνιστούν σπουδαίο λόγο, με βάση τη νομολογία, είναι: 

• η κακή πορεία των εταιρικών υποθέσεων 
•  η έλλειψη κερδών, 
• η αθέτηση των εταιρικών υποχρεώσεων 
•  η κακή διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων,
• οι διαρκείς διαφωνίες, 
• η έλλειψη συνεργασίας και κατανοήσεως. 

Καταχρηστικότητα

Σε κάθε περίπτωση το δικαίωμα του εταίρου να ζητήσει την λύση της εταιρίας υπόκειται στους περιορισμούς του άρθρου 281 του Α.Κ. (“η  άσκηση του δικαιώματος απαγορεύεται αν υπερβαίνει προφανώς τα όρια που επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός του δικαιώματος”). Επομένως, μπορεί να προβληθεί κατά της σχετικής αιτήσεως ένσταση, ερειδομένη στην σχετική διάταξη, εφόσον συντρέχουν οι τασσόμενες στην εν λόγω διάταξη προϋποθέσεις. 

Έτσι το δικαίωμα του εταίρου για λύση της εταιρίας ασκείται καταχρηστικά, μεταξύ άλλων, και όταν υπαγορεύεται από ταπεινά ελατήρια, που δεν εξυπηρετούν το σκοπό του δικαιώματος, όπως συμβαίνει στις περιπτώσεις, που η άσκησή του οφείλεται σε εμπάθεια, μίσος ή έχθρα ή σε λόγους εκδικήσεως, ή, όταν, υπό την επίκληση από λόγων που δικαιολογούν την λύση της εταιρίας, υποκρύπτονται επίμεμπτα κίνητρα, τα οποία και αποτέλεσαν την πραγματική αιτία της επιδίωξης της λύσης της εταιρίας (ΑΠ 210/2017).

Το Δικηγορικό μας Γραφείο, για περισσότερα από 15 χρόνια εξειδικεύεται στο Εταιρικό και Εμπορικό Δίκαιο. Επικοινωνήστε μαζί μας για σας καθοδηγήσουμε και να σας συμβουλεύσουμε σε κάθε θέμα της εταιρείας σας.