Εφόσον μια εμπορική απαίτηση δεν εξασφαλίζεται και χαρακτηριστεί επισφαλής ή ανείσπρακτη, τότε οι επιλογές για την εταιρεία ή την επιχείρηση ως προς τη διαχείρισή της είναι δύο: 

Ι. Εκχώρηση της απαίτησης σε τρίτο είτε 

ΙΙ. Φορολογική διαγραφή.

Σύμφωνα με το άρθρο 26 του Ν. 4172/2013 (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος – ΚΦΕ) τυποποιούνται 3 διαδικασίες φορολογικής διαγραφής:

Γενικό Πλαίσιο:

Διαγράφονται φορολογικα΄όλες οι επισφαλείς απαιτήσεις εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:

i) έχει προηγουμένως εγγραφεί ποσό που αντιστοιχεί στην οφειλή ως έσοδο,

ii) έχει προηγουμένως διαγραφεί από τα βιβλία του φορολογούμενου και

iii) έχουν αναληφθεί όλες οι κατά νόμο ενέργειες για την είσπραξη της απαίτησης.

[Ισχύουν δλδ όσα προαπαιτούνται και για την αναγνώριση της ζημίας από την εκχώρηση της επιχειρηματικής απαίτησης με βάση τις διατάξεις του ΑΚ].

Ζήτημα γεννάται σχετικά με την τρίτη ανωτέρω περίπτωση, αναφορικά με το ερώτημα ποιες είναι οι “κατά νόμο ενέργειες” τις οποίες πρέπει να έχει εξαντλήσει η εταιρεία ή η επιχείρηση πριν προχωρήσει στη διαγραφή της απαίτησης.

Γίνεται δεκτό ότι πρόκειται για τις πράξεις που αποδεικνύουν ότι η απαίτηση είναι τελικώς ανείσπρακτη ή ανεπίδεκτη είσπραξης.

Αυτές, σύμφωνα με την ΠΟΛ 1056/2015 ενδεικτικά μπορεί να είναι:

α) τελεσίδικη απόφαση δικαστηρίου με την οποία να υποχρεώνεται ο οφειλέτης σε εξόφληση,

β) πιστοποιητικό υποθηκοφυλακείου από το οποίο να προκύπτει, κατά περίπτωση, η μη ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη ή τα υπάρχοντα τοιαύτα με τα τυχόν βάρη τους,

γ) σε περίπτωση διενέργειας πλειστηριασμού σε βάρος της περιουσίας του οφειλέτη, είτε κατά τη διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης είτε συνεπεία μη επιτεύξεως πτωχευτικού συμβιβασμού, αντίγραφο του πίνακα κατάταξης ή διανομής από συμβολαιογράφο που ορίστηκε για τον πλειστηριασμό της περιουσίας του οφειλέτη, από τον οποίο να προκύπτει η μη ικανοποίηση του δανειστή από το εκπλειστηρίασμα,

δ) τη συμφωνία εξυγίανσης που επικυρώνεται από το πτωχευτικό δικαστήριο σύμφωνα με το έκτο Κεφάλαιο του Πτωχευτικού Κώδικα (ν.3588/2007), με την οποία προβλέπεται, μεταξύ άλλων, και η μείωση των απαιτήσεων των πιστωτών έναντι της επιχείρησης (προπτωχευτική διαδικασία),

ε) σε περίπτωση επιχείρησης που κηρύσσεται σε κατάσταση πτώχευσης και από τους επίσημους ισολογισμούς της προκύπτει ότι η επιχείρηση αυτή δεν έχει περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, πάγια, χρεόγραφα κλπ.) για να ικανοποιήσει τους οφειλέτες της. Στην περίπτωση αυτή δεν απαιτείται να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της πτώχευσης. Επομένως, η κήρυξη του οφειλέτη σε κατάσταση πτώχευσης λόγω παύσης πληρωμών δεν επιφέρει από μόνη της απόσβεση της απαίτησης.

στ) σε περίπτωση διακοπής εργασιών κεφαλαιουχικών εταιρειών.

Τα ανωτέρω είναι ενδεικτικά ούτως ώστε να μην αποκλειστούν και άλλα τα οποία, είτε από μόνα τους, είτε σε συνδυασμό με τα ανωτέρω, είναι σε θέση να αποδείξουν ότι δεν είναι δυνατή η είσπραξη της απαίτησης. Σε κάθε περίπτωση όμως η επιχείρηση, η οποία φέρει και το βάρος της απόδειξης για την απώλεια συγκεκριμένης απαίτησης, οφείλει όταν της ζητηθεί να προσκομίσει τα δικαιολογητικά εκείνα που διαθέτει στην αρμόδια για τον έλεγχό της φορολογική αρχή η οποία και θα κρίνει τελικά ως θέμα πραγματικό την επισφάλεια και το ανεπίδεκτο της είσπραξης.

Αντίθετα, δεν αποτελούν “κατά νόμο ενέργειες”:

α) Εξώδικες οχλήσεις

β) Βεβαιώσεις ή επιστολές δικηγόρων για την αδυναμία είσπραξης της απαίτησης.

γ) Ανταλλαγή αλληλογραφίας.

δ) Καταδίκη του οφειλέτη για έκδοση ακάλυπτης επιταγής.

Φορολογική Διαγραφή για Ποσά μέχρι 300 Ευρώ:

Ο Ν. 4646/2019, τροποποίησε τον ΚΦΕ και προέβλεψε επίσης δυνατότητα φορολογικής διαγραφής με τις εξής προϋποθέσεις:

α) Απαίτηση έως το ποσό των 300 ευρώ 

-συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 

-ανά αντισυμβαλλόμενο

β) Οι οφειλέτες να έχουν λάβει αποδεδειγμένα γνώση της διαγραφής της οφειλής τους

γ) Το συνολικό ύψος των απαιτήσεων που διαγράφονται να μην υπερβαίνει, ανά έτος, το 5% επί του συνόλου των απαιτήσεων στο τέλος της χρήσης.

Ενώ εξακολουθούν να ισχύουν οι ανωτέρω 2 προϋποθέσεις δλδ:

δ) έχει προηγουμένως εγγραφεί ποσό που αντιστοιχεί στην οφειλή ως έσοδο,

ε) έχει προηγουμένως διαγραφεί από τα βιβλία του φορολογούμενου, 

Φορολογική Διαγραφή στα Πλαίσια Συμβιβασμού:

Τέλος, ο Ν. 4646/2019, τροποποίησε τον ΚΦΕ και προέβλεψε τρίτη δυνατότητα φορολογικής διαγραφής ως εξής:

Απαιτήσεις που διαγράφονται στο πλαίσιο αμοιβαίας συμφωνίας ή δικαστικού συμβιβασμού, ανεξαρτήτως του αν έχει σχηματιστεί σχετική πρόβλεψη, μπορούν να διαγραφούν για φορολογικούς σκοπούς, χωρίς να υφίσταται η προϋπόθεση έχουν ανάληψης όλων των εκ του νόμου ενεργειών για την είσπραξη της απαίτησης. 

Στην περίπτωση και κατά το μέρος που δεν έχει σχηματιστεί πρόβλεψη, το σχετικό ποσό της διαγραφής της απαίτησης εκπίπτει με βάση τις διατάξεις του άρθρου 22 ΚΦΕ.

Το Δικηγορικό μας Γραφείο, για περισσότερα από 15 χρόνια εξειδικεύεται στο Εταιρικό και Εμπορικό Δίκαιο. Επικοινωνήστε μαζί μας για να σας συμβουλεύσουμε σχετικά με τη διαγραφή των επισφαλών απαιτήσεων της επιχείρησής σας.