Με την με αριθμό 674/2021 πρόσφατη απόφασή της, η Ολομέλεια του ΣτΕ απάλλαξε από την προσωπική ευθύνη Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο Δ.Σ. Α.Ε. κατά του οποίου ο eΕΦΚΑ (ως διάδοχος του ΙΚΑ) επέσπευσε δημόσιο αναγκαστικό πλειστηριασμό σε ακίνητά του, λόγω οφειλών προς το ΙΚΑ, από ασφαλιστικές εισφορές της ΑΕ.

Ευθύνη Παραιτηθέντων

Ειδικότερα, το Συμβούλιο της Επικρατείας, σε ομόφωνη απόφασή του νομολόγησε ότι οι εκπρόσωποι Ανώνυμης Εταιρείας ευθύνονται προσωπικώς και αλληλεγγύως για χρέη της ανώνυμης εταιρείας από φόρους ή από οφειλόμενες στο Ι.Κ.Α. ασφαλιστικές εισφορές, υπό την προϋπόθεση ότι εξακολουθούν, κατά τον εκάστοτε κρίσιμο χρόνο να μην έχουν αποδεδειγμένως παραιτηθεί ή με άλλο τρόπο νομίμως παυθεί από τις υπεύθυνες θέσεις που κατείχαν και ανεξάρτητα με το εαν πληρώθηκε η κενή θέση που δημιουργήθηκε μετά την παραίτηση.

Επομένως, με βάση την παραπάνω απόφαση:

• Οι διοικούντες εξακολουθούν να ευθύνονται για τα χρέη της εταιρείας που δημιουργήθηκαν πριν από την παραίτησή τους.
• Οι διοικούντες δεν ευθύνονται για χρέη τα οποία γεννήθηκαν σε χρόνο μεταγενέστερο της παραίτησης ή παύσης τους, εφόσον αυτή αποδεικνύεται σύμφωνα με τον νόμο.
• Οι διοικούντες δεν ευθύνονται για χρέη ανεξάρτητα του εάν έχει αναλάβει καθήκοντα νέα διοίκηση της εταιρείας, εφόσον η αντίθετη εκδοχή θα συνεπαγόταν “την κατά παράβαση των αρχών της ασφάλειας του δικαίου και της αναλογικότητας, επ’ αόριστον και για μη προβλέψιμο χρόνο παράταση της ευθύνης των εν λόγω προσώπων για χρέη της εταιρείας προερχόμενα από ενέργειες, επί των οποίων δεν μπορούσαν να ασκήσουν καμία επίδραση”.

Δημοσιότητα Παραίτησης

Με τα παραπάνω ανακύπτει το ζήτημα εάν, προκειμένου να απαλλαγεί ο παραιτηθείς από την προσωπική και αλληλέγγυο ευθύνη του για τα μεταγενέστερα της παραιτήσής του χρέη της εταιρείας, απαιτείται να ακολουθηθεί ο τύπος της δημοσιότητα της παραίτησης.

Σχετικα με αυτό το Στε επιβεβαίωσε κατ’ αρχάς, ομοφώνως, τη νομολογία του, σύμφωνα με την οποία η παύση για οποιονδήποτε λόγο, όπως η παραίτηση, από τη διοίκηση και εκπροσώπηση ανώνυμης εταιρείας υποβάλλεται στις διατυπώσεις δημοσιότητας, η δημοσιότητα όμως αυτή δεν έχει συστατικό, αλλά βεβαιωτικό – δηλωτικό χαρακτήρα. 

Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο νομολόγησε ότι σε περίπτωση παραίτησης των διοικούντων η μη δημοσίευση κατά νόμω της παραίτησης αυτής δεν επηρεάζει το κύρος της παραίτησης.

Τούτο διότι η παράλειψη δημοσίευσης της παραίτησης μοναδικό αποτέλεσμα έχει ότι η ανώνυμη εταιρεία δεν μπορεί καταρχήν να αντιτάξει την επελθούσα μεταβολή στους “τρίτους”, εκτός εάν επικαλεστεί και αποδείξει ότι την γνώριζαν. Η ίδια η παραίτηση είναι ισχυρή ανεξάρτητα από τη δημοσίευσή της ή όχι.

Η Έννοια Των “Τρίτων”

Επόμενο ζήτημα που ανακύπτει είναι το περιεχόμενο της έννοιας του “τρίτου” και συγκεκριμένα εαν σε αυτή συμπεριλαμβάνεται το Δημόσιο ή όχι.

Το Στε νομολόγησε σχετικά ότι ως “τρίτος”, για την εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων, “λογίζεται κάθε πρόσωπο με το οποίο η εταιρεία έχει ή μπορεί εκ του νόμου να έχει οποιαδήποτε έννομη σχέση, και, επομένως, στους τρίτους αυτούς περιλαμβάνεται και το Δημόσιο, η δε εν προκειμένω κρίσιμη έννομη σχέση του με την εταιρεία απορρέει από την ειδική διάταξη του νόμου που καθιερώνει τον κανόνα της προσωπικής και αλληλέγγυας ευθύνης των διευθυνόντων τις εταιρείες φυσικών προσώπων”.  

Επιπροσθέτως, ο Νόμος για τις Ανώνυμες Εταιρείες δεν αποκλείει την κίνηση της διαδικασίας δημοσίευσης με επιμέλεια οποιουδήποτε ενδιαφερόμενου. Πολύ περισσότερο δεν αποκλείεται η κίνηση της διαδικασίας να εκκινήσει με πρωτοβουλία των διευθυνόντων την εταιρεία φυσικών προσώπων.

“Δέουσα Επιμέλεια” Του Παραιτηθέντα

Ολοκληρώνοντας τον νομικό του συλλογισμό το ΣτΕ κάνει μνεία στις Αρχές της:

• της νομιμότητας του φόρου, 
• της ασφάλειας του δικαίου και 
• της αναλογικότητας, 

Με βάση τα παραπάνω, προκύπτει ότι ακόμη και σε σε περίπτωση μη δημοσίευσης της παραίτησης του διοικούντα, ο τελευταίος απαλλάσσεται από την προσωπική του ευθύνη για :

• φορολογικές υποχρεώσεις της εταιρείας και
• ασφαλιστικές υποχρεώσεις του νομικού προσώπου 

που δημιουργήθηκαν μετά την αποχώρησή του με μία και μοναδική υποχρέωση:

Ο παραιτηθείς να επιδείξει τη δέουσα επιμέλεια και να προβεί ο ίδιος στη γνωστοποίηση της παραίτησης στην αρμόδια υπηρεσία, προσκομίζοντας συγχρόνως τα στοιχεία από τα οποία προκύπτει ότι έχουν εγκύρως και σπουδαίως παραιτηθεί.

Μετά την πραγματοποίηση των ανωτέρω, καμία προσωπική ευθύνη δεν μπορεί πλέον να του αποδοθεί.

Με τα παραπάνω το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της Χώρας, επέμεινε στη πρόσφατη νομολογία του να ερμηνεύει το Νόμο με πνεύμα υπέρ του διοικούμενου και να εφαρμόζει αυτούς με γνώμονα την ασφάλεια δικαίου και όχι κάποιο αόριστο λόγο ¨δημοσίου συμφέροντος”.

Το Δικηγορικό μας Γραφείο, για περισσότερα από 15 χρόνια εξειδικεύεται στο Εταιρικό και Εμπορικό Δίκαιο. Επικοινωνήστε μαζί μας για σας καθοδηγήσουμε και να σας συμβουλεύσουμε σε κάθε θέμα σχετικά με τις ασφαλιστικές και φορολογικές υποχρεώσεις της εταιρείας σας.