Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 63Β του ν. 4987/2022, όπως αυτό προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 30 του ν. 4701/2020 προβλέπονται τα εξής:
“Ακύρωση ή τροποποίηση άμεσου προσδιορισμού φόρου, πράξης προσδιορισμού φόρου και πράξης επιβολής προστίμου”.
Άμεσος προσδιορισμός φόρου ή πράξη διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ή πράξη επιβολής προστίμου δύναται να ακυρωθεί ή να τροποποιηθεί, κατά περίπτωση, με τη διαδικασία του παρόντος άρθρου, για έναν από τους εξής λόγους:
- για πρόδηλη έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης,
- για αριθμητικό ή υπολογιστικό λάθος.
Για την ακύρωση ή τροποποίηση υποβάλλεται αίτηση του φορολογούμενου μέσα σε προθεσμία 3 ετών από την κοινοποίηση της πράξης ή, σε περίπτωση άμεσου προσδιορισμού του φόρου, από την υποβολή της δήλωσης.
Αν η έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης οφείλεται σε επιγενόμενο λόγο, που γεννήθηκε μέσα στο τελευταίο τρίμηνο της προθεσμίας του πρώτου εδαφίου, η αίτηση δύναται να υποβληθεί μέσα σε 3 μήνες από τη γένεση του λόγου αυτού. Η σχετική πράξη ακύρωσης ή τροποποίησης εκδίδεται μέσα σε προθεσμία τριών 3 μηνών από την υποβολή της αίτησης.
Άμεσος προσδιορισμός ή πράξη διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ή πράξη επιβολής προστίμου δύναται να ακυρωθεί ή να τροποποιηθεί για τους λόγους που αναφέρονται παραπάνω και χωρίς αίτηση.
Επιπλέον, ποσά που οφείλονται από τον φορολογούμενο με βάση την πράξη τροποποίησης της παρούσας, καταβάλλονται μέσα σε προθεσμία 30 ημερών από την κοινοποίηση της πράξης αυτής στον φορολογούμενο.
Κατά της πράξης της Φορολογικής Διοίκησης, με την οποία απορρίπτεται η αίτηση του φορολογούμενου, χωρεί άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής.
Η διαδικασία του άρθρου 63Β δεν αναστέλλει την προθεσμία και δεν κωλύει την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής ή της προσφυγής ενώπιον του δικαστηρίου. Η άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής ή η εκκρεμοδικία δεν κωλύουν τη διαδικασία του άρθρου 63Β.
Αιτιολογική Έκθεση
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του άρθρου επεξηγήθηκαν τα εξής:
Με τη νέα διάταξη τίθενται οι προϋποθέσεις προκειμένου η Φορολογική Διοίκηση να προβεί σε τροποποίηση ή ακύρωση άμεσου προσδιορισμού φόρου ή πράξης διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ή πράξης επιβολής προστίμου, είτε κατόπιν αίτησης του φορολογούμενου είτε οίκοθεν, χωρίς αίτηση του φορολογούμενου, για τους λόγους που περιοριστικά αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου αυτού.
Σε περίπτωση που ως συνέπεια του άμεσου προσδιορισμού ή της πράξης διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εκδίδεται και πράξη επιβολής προστίμου, η εν λόγω πράξη (ή ο άμεσος προσδιορισμός) ακυρώνεται ή τροποποιείται με πράξη της Φορολογικής Διοίκησης.
Για να είναι παραδεκτή η αίτηση ακύρωσης ή τροποποίησης απαιτείται η πρόδηλη έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης να προκύπτει αμέσως από έγγραφα ή άλλα στοιχεία που είτε προσκομίζει ο φορολογούμενος είτε είναι διαθέσιμα στην αρμόδια υπηρεσία, χωρίς να απαιτούνται ελεγκτικές επαληθεύσεις και στην έννοια αυτής εμπίπτουν, ενδεικτικά, περιπτώσεις κατά τις οποίες εκδόθηκαν πράξεις προσδιορισμού φόρου για εισοδήματα που ο φορολογούμενος είχε ήδη συμπεριλάβει σε δήλωσή του, και όχι περιπτώσεις όπου ο φορολογούμενος επικαλείται την ύπαρξη νέων πραγματικών περιστατικών, εκτός αν πρόκειται για επιγενόμενους (οψιγενείς) λόγους.
Η έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης μπορεί να είναι ολική ή μερική. Ειδικά για τους επιγενόμενους λόγους εισάγεται ειδική προθεσμία στην περίπτωση που η έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης οφείλεται σε επιγενόμενο λόγο, που γεννήθηκε εντός του τελευταίου τριμήνου της προθεσμίας για την υποβολή αίτησης για την ακύρωση ή τροποποίηση.
Επισημαίνεται ότι η ύπαρξη εκκρεμοδικίας δεν εμποδίζει τη Φορολογική Διοίκηση να εξετάσει περιπτώσεις που καταλαμβάνονται από το πεδίο εφαρμογής του νέου άρθρου 63Β.
Αντιθέτως, αν οποιοσδήποτε από τους λόγους που αναφέρονται στην παρ. 1 έχουν προβληθεί στο πλαίσιο ενδικοφανούς προσφυγής και έχουν εξεταστεί από τη Φορολογική Διοίκηση, δεν επιτρέπεται η εκ νέου προβολή τους μέσω της διαδικασίας του άρθρου 63Β (ετσι και ΔΕΔ 1499e/2023 – Αθήνα).
Με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. μπορεί να καθορίζεται η διαδικασία, ο τρόπος υποβολής της αίτησης, τα αρμόδια όργανα για την έκδοση της πράξης, ο τύπος και το περιεχόμενο της πράξης και κάθε ειδικότερο θέμα για την εφαρμογή του παρόντος
Επιπλέον, με τις προτεινόμενες διατάξεις προβλέπεται η προθεσμία εντός της οποίας δύναται να τροποποιηθεί ή ακυρωθεί η πράξη και ειδικότερες προϋποθέσεις που προβλέπονται στα επιμέρους άρθρα.
Τέλος, με την έκδοση απόφασης του Διοικητή της ΑΑΔΕ δύνανται να ορίζονται επιμέρους διαδικαστικά ζητήματα, όπως, ιδίως, η διασφάλιση ότι σε κάθε περίπτωση, εφόσον είτε από την αποδοχή της αίτησης είτε από την έκδοση πράξης με βάση την παρ. 3 του άρθρου 63Β τροποποιείται η εικόνα του φορολογούμενου, αυτό θα απαιτείται να απεικονίζεται στα τηρούμενα από την ΑΑΔΕ ηλεκτρονικά συστήματα με οποιοδήποτε πρόσφορο τρόπο μέσω των υπαρχουσών δομών.
Έννοια αριθμητικού ή υπολογιστικού λάθους
Σημειώνεται ότι η έννοια “αριθμητικό ή υπολογιστικό λάθος” ταυτίζεται εννοιολογικά με τους λόγους των περ. δ ́ («υπολογιστικό λάθος») και ε ́ («για εσφαλμένο προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος και του φόρου που αναλογεί σ’ αυτό») της προϊσχυσάσης διάταξης του άρθρου 75 ΚΦΕ, καθώς και με τον λόγο της περ. δ ́ της παρ. 1 του άρθρου 99 του Κώδικα Κληρονομιών Δωρεών και Γονικών Παροχών («λογιστικό λάθος»)
Καθ’ ερμηνείαν της προϊσχυσάσης διάταξης του άρθρου 75 ΚΦΕ έχει σχετικώς κριθεί (ΣτΕ 1115/1988) ότι λογιστικό λάθος συνιστά σφάλμα κατά τη διενέργεια μαθηματικού υπολογισμού ή την εκτέλεση αριθμητικής πράξης, στο οποίο δεν εμπίπτει η από σφάλμα υποβολή σε φόρο ή απαλλαγή από αυτόν και η έκπτωση ή μη ποσού οφειλόμενη σε κακή εφαρμογή του νόμου (Έτσι και ΔΕΔ 2250/2022 – Θεσσαλονίκη)
Αποφάσεις Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ)
Παρακάτω, ενδεικτικά κάποιες από τις σχετικές αποφάσεις της ΔΕΔ.
Απόφαση ΔΕΔ 1232/2023 (Αθήνα)
Επειδή,η προσφεύγουσα υπέβαλε ενδικοφανή προσφυγή, προσβάλλοντας μεταξύ άλλων και την . Οριστική Πράξη Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Εισοδήματος, και η Υπηρεσία μας, εξέδωσε απόφαση, σύμφωνα με την οποία εξετάστηκαν όλες οι λογιστικές διαφορές του ελέγχου, και η ως Οριστική Πράξη Διορθωτικού Προσδιορισμού Φόρου Εισοδήματος, έγινε μερικώς δεκτή και τροποποίησε τα αποτελέσματα του ελέγχου, προς όφελος της προσφεύγουσας. Ως εκ τούτου, απορρίπτεται η υπό κρίση ενδικοφανή προσφυγή, καθόσον δεν συντρέχουν οι λόγοι που περιοριστικά αναφέρονται στην παρ. 1 του άρθρου 63Β.
Απόφαση ΔΕΔ 49/2024 (Αθήνα)
Από την 01.01.2014 και μετά, η Φορολογική Διοίκηση, εφόσον διενεργεί επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού φόρου ή εισφοράς, μετά την πάροδο των 90 ημερών από την υποβολή της σχετικής αίτησης του φορολογούμενου, οφείλει να υπολογίζει και να επιστρέφει τόκους. Η τοκοφορία αρχίζει από την ημερομηνία υποβολής του σχετικού αιτήματος και οι τόκοι υπολογίζονται, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις και αποφάσεις περί καθορισμού των επιτοκίων του άρθρου 53 του ν.4174/2013, μέχρι και την ημερομηνία ειδοποίησης του φορολογούμενου για την επιστροφή του αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού φόρου ή εισφοράς.
Σύμφωνα με τα ανωτέρω αναφερόμενα, το αίτημα του προσφεύγοντος περί έντοκης επιστροφής κρίνεται βάσιμο και πρέπει να γίνει αποδεκτό.
Απόφαση ΔΕΔ 1569e/2023 (Αθήνα)
Επειδή, εν προκειμένω, η αρμόδια Δ.Ο.Υ. απέρριψε τις εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις ΕΝ.Φ.Ι.Α των ετών 2014 και 2015 εκδίδοντας πράξη απόρριψης λόγω παραγραφής του δικαιώματος της Φορολογικής Διοίκησης για έκδοση πράξης διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου.
Επειδή,ωστόσο έχει εφαρμογή η διαδικασία του άρθρου 63Β του ΚΦΔ παράλληλα και ανεξάρτητα από τις λοιπές διατάξεις του κώδικα.
Επειδή,προκύπτει η πρόδηλη έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης για το προσφεύγοντα σχετικά με τον ΕΝ.Φ.Ι.Α για τα έτη 2014 και 2015, γεγονός το οποίο έγινε αποδεκτό από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. καθόσον δέχτηκε τις τροποποιητικές δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης (Ε9) για τα επόμενα έτη από 2018 έως 2022. Αποφασίζουμε την αποδοχή της ενδικοφανούς προσφυγής.
Απόφαση ΔΕΔ 2943/2022 (Αθήνα)
Η πρόδηλη έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης δεν προκύπτει αμέσως από στοιχεία που προσκόμισε ο προσφεύγων ούτε και από άλλα διαθέσιμα στη φορολογική αρχή στοιχεία από τα οποία να διαπιστώνεται εσφαλμένη επιβολή προστίμου ή εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου, αλλά απαιτείται η ενδελεχής εξέταση των πραγματικών περιστατικών και η διενέργεια επιπρόσθετων ελεγκτικών επαληθεύσεων.
Το Δικηγορικό μας Γραφείο, για περισσότερα από 15 χρόνια εξειδικεύεται στο Εταιρικό και Εμπορικό Δίκαιο. Επικοινωνήστε μαζί μας για σας καθοδηγήσουμε και να σας συμβουλεύσουμε σε κάθε θέμα σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 63Β του ΚΦΔ.